De politie heeft met toestemming van een rechter-commissaris een journalist afgeluisterd met een richtmicrofoon terwijl die met een bron sprak. Dat blijkt uit vertrouwelijke correspondentie tussen het Openbaar Ministerie en de rechtbank, die de NOS heeft ingezien. De opname is, tegen de wens van de rechter-commissaris, vernietigd.

Verboden

Het afluisteren gebeurde in de openbare ruimte nadat die dag de broer van kroongetuige Nabil B. was vermoord. Het was op 29 maart, op de NDSM-werf, in de omgeving van de plaats delict rond 13.30.

De officier van justitie in kwestie overlegde niet vooraf met zijn leiding, zoals de regels voorschrijven. Het Openbaar Ministerie zegt tegen de NOS dat de afluisteractie ‘gezien de hectiek van de eerste uren van het opsporingsonderzoek wel goed te begrijpen’ was. Maar ook het OM spreekt van een ‘ontoelaatbare inbreuk op de bronbescherming van journalisten’.

Uit interne e-mails van het Openbaar Ministerie aan de rechtbank komt het OM tot de conclusie dat de afluisteroperatie ‘volstrekt in strijd is met alle richtlijnen en interne afspraken van het Openbaar Ministerie.

Conflict

Het OM wilde het afluisteren niettemin buiten het strafdossier houden in de zaak over de moord op de broer van de kroongetuige. De rechter-commissaris kreeg hiervoor een conflict met het parket omdat in diens opinie eenmaal gemaakt opnames niet kunnen worden verzwegen. Een bevel van de rechter-commissaris om het gesprek te verbaliseren negeerde het Openbaar Ministerie. De opname werd in mei vernietigd, en volgens het Openbaar Ministerie ook niet uitgeluisterd.

De naam van de journalist is bekend bij de NOS. De omroep wil die uit veiligheidsoverwegingen niet publiceren. De identiteit van de informant is onbekend.

Tip

Uit de e-mailwisseling zou ook blijken dat de moord op de broer van de kroongetuige in de ochtend van 29 maart tot enorme ‘hectiek’ bij politie en justitie leidde. Er was een ’tip’ dat de journalist ‘binnen een uur’ een ontmoeting zou hebben met ‘een bron’. Een officier van justitie vroeg meteen toestemming aan een rechter-commissaris om de ontmoeting van de journalist met zijn bron te mogen opnemen. Journalisten afluisteren mag alleen in zeer uitzonderlijke gevallen, omdat hun bronnen beschermd moeten blijven.

De officier van justitie had het bevel eerst moeten voorleggen aan het College van procureurs-generaal of de parketleiding van het parket Amsterdam zoals de “Aanwijzing toepassing dwangmiddelen bij journalisten” voorschrijft.

De rechter-commissaris overwoog dat het verschoningsrecht van de journalist in kwestie in dit specifieke geval moest wijken.

Donderdag komt de kwestie aan de orde tijdens een de eerste pro forma-zitting in de zaak tegen Shurandy S., de man die heeft bekend dat hij de broer van de kroongetuige heeft doodgeschoten.