‘Satudarah groeit nog steeds enorm’

Hij stoort zich aan de ronkende taal en beeldvorming over “zijn” club. Erik Thomas, de 51-jarige “clubadvocaat” van Satudarah MC Maluku. Sinds 2011 behartigt hij de belangen van de Molukse motorclub. Dat betekent in de praktijk dat hij meedenkt en helpt bij juridische problemen. En die heeft Satudarah momenteel volop.

Door @Dirk Bayens

Op 23 februari jongstleden is de club in Duitsland verboden verklaard. Het is de eerste keer dat Satudarah zo’n federaal verbod krijgt. Het besluit noemt Thomas ‘heel verrassend’. Hij formuleert bedachtzaam maar vastberaden:

In Duitsland zijn er jaren allerlei incidenten waarbij motorclubs betrokken zijn. Dus is onze eerste reactie was: Wat is er nu zo bijzonder dan?  Ik heb het Duitse besluit inmiddels gelezen. Het blijkt vooral te gaan om een aantal incidenten uit 2012 en 2013 waarbij kroongetuige Ali Osman allerlei verklaringen heeft afgelegd over de werkwijze binnen Satudarah en de relaties tussen Duitse en Nederlandse leden. Dat is voor de Duitse Minister van Binnenlandse Zaken reden geweest om deze beslissing te nemen.

Gangoorlog

De verklaringen van Ali Osman achtervolgen Satudarah al enkele jaren. Osman was de president van het beruchte MC Clown-Town in Duisburg. Dat was verwikkeld in een keiharde gangoorlog met Hells Angels in het Ruhrgebied. Over en weer werden aanslagen en liquidaties gepleegd. Clown Town werd in 2012 overgenomen door Satudarah. Osman werd aangehouden en besloot een boekje open te doen over grootschalige wapen- en drugshandel binnen Satudarah. De afdelingen Enschede en Tilburg zouden een aansturende rol hebben voor criminele zaken, zo verklaarde Osman als kroongetuige ter zitting. Erik Thomas is kritisch over zijn uitspraken

Het verhaal van Ali Osman is een heel vervelende episode. Van binnenuit voelen leden zich verraden. Maar wat is de geloofwaardigheid van deze kroongetuige? Er zullen ongetwijfeld een aantal dingen zijn die hij heeft gezegd die juist zijn, maar er zijn ook een aantal dingen aantoonbaar onjuist. Hij heeft belastende dingen gezegd over Michel B. Maar Justitie heeft uiteindelijk toch een groot deel van zijn beschuldigingen laten vallen omdat het niet bleek te kloppen, of omdat er geen steunbewijs is. Maar dan hangt er wel een hele sfeer in de lucht. Daar wordt de organisatie niet blij van.

Dubieus

Het prominente Satudarah lid Michel B. wordt al jarenlang door het Openbaar Ministerie beschouwd als een drijvende criminele kracht binnen de club. Maar volgens Thomas komt het OM geen stap verder met de getuigenis van Osman. Hij vindt het inzetten van de kroongetuigen zelfs uitermate dubieus.

Ik denk dat mensen in dat circuit, of boeven, het onderwereldgebeuren dus , heel handig zijn. Ze kunnen manipuleren, ze zijn niet gebonden aan regels, dat gaat dus al snel alle kanten op. De overheid hobbelt daar per definitie achter aan. Die vorm van opsporing moet je niet willen hebben. Kijk maar naar het hele IRT-verhaal. We hebben nu mijnheer Opstelten aan het roer. Die is niks te gek. Ik vind dat hij weinig rechtstatelijk denkt. Het is wachten op een IRT 2, al zal dat wel iets anders worden qua inhoud. Maar van controle op de politie is er momenteel weinig sprake, heb ik het idee.

Scandinavië

Het Duitse totaalverbod op Satudarah is niet de eerste tegenslag voor de club op internationaal niveau. De ambitie was om uit te breiden naar Scandinavië. Maar de president van het chapter Malmö werd in 2014 opgepakt met 40 kilo cocaïne. Diverse invallen en arrestatie volgden. Ook de vicepresident van het chapter Tilburg werd tot 8 jaar cel veroordeeld. Toch ziet Thomas nog geen einde aan de internationale plannen van de club.

Er zijn nu enkele duizenden leden, dat is zeker. Het precieze aantal weet ik niet. Satudarah zit in 19 landen. Dat staat op de website, maar die is niet helemaal bijgewerkt. Er worden ook nog steeds nieuwe chapters geopend, in nieuwe landen. Dat proces loopt gewoon door. De motorclubs nemen enorm in omvang toe. Niet alleen Satudarah, maar ook No Surrender. Is het stoerheid of een verlangen naar macht? Ik weet het als advocaat niet. Ik zeg alleen: Het brengt ook risico’s met zich mee. Je wordt bekender. Hoge bomen vangen veel wind. Maar het is niet positief als de vicepresident wordt gepakt in zo’n situatie. Dat straalt natuurlijk ook op de club af.

Schietpartij

Thomas vindt dat de incidenten rondom zijn club in Nederland worden opgeblazen. Zoals de schietpartij in Eindhoven tussen zeven leden van No Surrender en een lid van Satudarah. De officier van justitie spreekt van een ‘drugsconflict’ tussen de clubs. Thomas wil meer nuance. Volgens hem gaat het om een Satudarah sympathisant en wordt over het vermeende conflict veel te zwart-wit bericht.

We zitten al 4 jaar op een grote bikeroorlog te wachten en die maar niet komt. Er zijn zeker strafzaken te vinden waarbij leden van Satudarah een rol spelen. Maar dit soort zaken komen bij mij als strafrechtadvocaat aan de lopende band binnen.

Door het overheidsoptreden en de media aandacht vanaf 2011 krijgt de normale burger kippenvel als ze een paar jongens met patches zien rondlopen. Voor 2011 was die associatie er veel minder. Zo krijg je een imago. Dat is ook geen complete onzin, dat komt ergens vandaan. Maar het is zaak om maat te houden. En daar zijn we in Nederland niet erg goed in.

Vitrine

De integrale aanpak van criminele motorbendes van minister Opstelten heeft volgens Thomas een paradoxaal effect: Hoe meer de clubs in de vitrine komen te staan door het optreden van Justitie, hoe meer aanmeldingen er bij de clubs binnen komen.

Ik denk dat ze zich waanzinnig in de poten schieten. Het zijn natuurlijk niet allemaal lieverdjes. Absoluut niet. Maar door het zo zwart-wit te stellen als de overheid heeft gedaan hebben ze die groepen heel veel aandacht gegeven. Dat heeft een aanzuigende werking gehad.

Politiefunctionarissen

Thomas zegt in Nederland nog steeds prima ‘informele contacten’ te hebben, ook met hooggeplaatste politiefunctionarissen. Namen noemt hij niet, maar hij heeft nuttige gesprekken in het werkveld met mensen die de dialoog met motorclubs open willen houden.

Een tijdje geleden had ik een gesprek met de leiding van de politie in een stad in Zuid-Nederland. Die wilden praten over hoe de club omgaat met mensen die in de beveiliging zitten. Die moeten sinds enige tijd kiezen tussen hun lidmaatschap of werk. Men had bij Justitie zo’n idee van ‘dat gaat helemaal uit de klauwen lopen bij die clubs’. Toen heeft de politie contact met de club opgenomen. En tijdens het gesprek bleek dat het helemaal niet zo’n probleem is. Ik zag een soort opluchting: Dus zo kan je er dus ook over praten.

Thomas stoort zich aan de beeldvorming rondom de motorclubs. Journalisten die hem bellen spreken tegenwoordig automatisch van ‘motorbendes’.

Alsof de Barbaarse horden zijn aangeland. Satudarah bestaat al ruim 20 jaar. Hebben we als maatschappij dan al die tijd liggen pitten?

Drugs en geweld bepalen het imago van Satudarah. Betekent dat iets voor de club?

Ik vind de strafzaken niet in verhouding tot de sfeer die is opgeroepen. Er zouden 70 onderzoeken naar motorclubs lopen. Daar kunnen we niet zoveel mee. Pissen tegen de kerk kan er ook één van zijn. Geef al die dossiers en dan gaan we bij de rechter, daar gaat het om, bij de rechter kunnen we ons verweer voeren.

Maar doet u er intern iets mee?

Ik zit niet intern in de club. Wat ik het leuke vind om die club bij te staan: Ik vind het David tegen Goliath. Ik vind die strafzaken leuk omdat je zo de overheid kan controleren.

Bezwaar maken

Thomas gaat de komende tijd aan het werk om het Duitse verbod aan te vechten. Hij spreekt met leden binnen de club en hij probeert geschikte advocaten in Duitsland te vinden voor de komende procedures.

Je kan binnen een maand bezwaar maken bij de rechtbank in Leipzig. Ik wil die tekst wel eens lezen. Dan kijk ik natuurlijk ook naar termijnen en dergelijke. Maar je moet er een bepaald type advocaat op zetten. Geen strafrechtadvocaat met een grote bek, maar een bestuursrechtelijk of bijna een mensenrechtenadvocaat. Dit gaat over vrijheid van vereniging, het is een hoogstaande juridische zaak.