Het is mogelijk vervalste telefoongesprekken heimelijk in Nederlandse tapkamers te injecteren, zodat het lijkt alsof een gesprek in Nederland is opgenomen. Ook kunnen rechercheurs afgeluisterde telefoongesprekken in politietapkamers manipuleren. Dat alles blijkt uit een rapport voor de Hoge Raad van Hans van de Ven, voormalig hoofd signaalanalyse van de Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst (MID). Zijn bevindingen roepen ernstige twijfels op over de authenticiteit en betrouwbaarheid van tapgesprekken die in duizenden politie-onderzoeken zijn – en worden – verzameld. En daarmee over de legitimiteit van telefoontappen als opsporingsmiddel.

Windows-pc

Getapte data van door recherche opgenomen gesprekken in strafrechtelijke onderzoeken zijn niet veilig. Politierechercheurs kunnen vanaf hun Windows-pc op het bureau betrekkelijk eenvoudig datum en tijd van afgeluisterde en opgeslagen telefoongesprekken wijzigen. Ook kunnen ze gesprekken onzichtbaar maken en vervangen door andere. Verder kunnen tevoren opgenomen en bewerkte gesprekken op verschillende manieren vanuit binnen- en buitenland worden geïnjecteerd in de tapkamers. De rechter of de tapkamer-beheerder kan daarvan niets waarnemen.

Dwaling

De problemen zijn aan het licht gekomen tijdens een onderzoek van de Hoge Raad naar de levenslange veroordeling van de Koerd Hüseyin Baybaşin. De advocaat-generaal bij de Hoge Raad deed de afgelopen zes jaar onderzoek naar de zaak van Baybaşin. De auteurs hadden toegang tot alle gegevens van dit onderzoek.

Morgen wordt een cruciale beslissing genomen. Advocaat-generaal Diederik Aben geeft dan een advies over het herzieningsverzoek van Baybaşin. Mogelijk wordt de zaak terug verwezen naar het gerechtshof en komt Baybaşin op vrije voeten. Zijn veroordeling zou de grootste juridische dwaling ooit in Nederland kunnen zijn.

Het boek Onterecht Levenslang (hoe Hüseyin Baybaşin tot een moordenaar werd gemaakt) vertelt de hele geschiedenis rond de strafzaak van deze prominente en in Turkije bekende Koerd Baybaşin (1956). Hij werd in Turkije gemarteld, ontsnapte aan aanslagen door de Turkse staat, dook onder en werd uiteindelijk na een geheime deal tussen Nederland en Turkije in Nederland vervolgd. In 1998 is hij aangehouden en in 2002 veroordeelde het gerechtshof in Den Bosch hem tot levenslang. Die veroordeling blijkt geschoeid te zijn op vals bewijs.

Misdrijven

Een ex-politieambtenaar en tolk, die destijds de spil was in het Baybaşin-onderzoek, heeft onder ede verklaard dat Nederlandse ambtenaren misdrijven pleegden tijdens het onderzoek naar Baybaşin. Dat gebeurde om hem veroordeeld te kunnen krijgen. De verhoren in het onderzoek van Aben geven sterke aanwijzingen voor meineed door officieren van justitie maar ook voor andere misdrijven.

Vast is komen te staan dat de voor het bewijs cruciale telefoongesprekken tal van hoorbare en onhoorbare onregelmatigheden vertonen: zoals stemflarden, piepen, kraken, ratels, en variaties in opnamesnelheid. Andere gesprekken vertoonden die rariteiten juist niet. In het onderzoek van Aben is geen verklaring voor die verdachte verschijnselen gevonden. Het kan niet anders dan dat de gesprekken, die zijn gebruikt voor het bewijs, zijn vervalst.

Akelige feiten

Wat de conclusie van de advocaat-generaal bij de Hoge Raad over het herzieningsverzoek van Hüseyin Baybaşin dinsdag ook zal zijn – voor opsporing en Openbaar Ministerie in Nederland zullen dinsdag hoe dan ook akelige feiten naar buiten komen. Deze feiten zijn naar boven gekomen in het onderzoek van de Hoge Raad en kunnen niet worden weggepoetst. Het is een pijnlijke realiteit die losstaat van het oordeel over Baybaşin’s herzieningszaak.

Aben’s onderzoek ging de laatste jaren allang niet meer alleen om Baybaşin, maar ook om de integriteit van het Nederlandse tapsysteem en de integriteit van de opsporing.