In het mega-onderzoek naar de Soests-Amsterdamse verdachte zakenman Chris Kraijpoel heeft de Belastingdienst haar geheimhoudingsplicht geschonden, aldus zijn advocaat voor de rechtbank van Rotterdam. Dat blijkt uit interne stukken van FIOD en politie, waar Kraijpoel over beschikt.

Door @Wim van de Pol

De FIOD en de recherche hebben deze informatie binnengehaald, en zijn die gaan gebruiken terwijl ze wisten dat die onrechtmatig was verkregen. Advocaat Marnix van der Werf vindt daarom dat het Openbaar Ministerie, onder meer hierom, niet ontvankelijk moet worden verklaard. De rechtbank heeft laten weten pas bij einduitspraak over deze kwestie te zullen oordelen.

Gelogen

Kraijpoel wordt verdacht van een zeer groot aantal feiten, ten aanzien van witwassen en fraude, en ook van banden met georganiseerde wietteelt. De officiële start van het onderzoek is in mei 2009. Volgens Van der Werf (foto rechts) blijkt uit ambtelijke stukken en getuigenverklaringen dat hierover gelogen is. Vanaf 2006 blijken er bij de Belastingdienst vanaf 2006 al boekenonderzoeken naar Kraijpoel en zijn bedrijven te zijn geweest. Begin 2008 begon de FIOD te werken op informatie over Kraijpoel van de Criminele Inlichtingeneenheid (CIE).

Groeidiamant

Tijdens een inval lag in een pand van Kraijpoel een intern gespreksverslag over een bijeenkomst van 20 juni 2008. Daar spraken kennelijk medewerkers van de FIOD, Belastingdienst en Nationale Recherche gedetailleerd over Kraijpoel en zijn bedrijven. Er is sprake van analytische schema’s over hem en zijn bedrijven. De groep moest advies geven aan een stuurgroep die zou besluiten hoe het verder gaat met Kraijpoel, die wordt gezien als een ‘groeidiamant in het fraudecircuit’. De deelnemers spreken af hoe ieder op zijn terrein verder onderzoek kan gaan doen. Kraijpoel was toen nog helemaal geen verdachte.

Stukken

Hiermee geconfronteerd heeft het Openbaar Ministerie begin dit jaar gezegd dat het slechts ging om een ‘eenmalige brainstorm-sessie’. Van der Werf stelt dat uit de stukken en uit getuigenverklaringen inmiddels blijkt dat de FIOD gewoon een al langer lopend onderzoek coördineerde, het was helemaal geen éénmalige brainstormsessie.

Agenda

In een op mysterieuze wijze bij de advocaat van Kraijpoel opgedoken agenda van een betrokken belastingcontroleur blijkt ook zonneklaar dat een gecoördineerd samenwerkingsverband van recherche, FIOD en Belastingdienst eendrachtig Kraijpoel aan het opwerken was tot verdachte.

Binnen gehengeld

De in het dossier gepresenteerde start van het onderzoek (2009) is dus fictie. En daarbij overtrad de Belastingdienst een heel stel regels. Volgens Van der Werf was er geen uitzonderingsgrond waardoor de Belastingdienst mee mocht werken aan dat onderzoek:

Er was geen formele verdenking maar de Belastingdienst gaf wel informatie waarop geheimhouding rust over Kraijpoel door. Dat is schending van het ambtsgeheim, een misdrijf. Erger is nog dat de FIOD en Nationale Recherche bijna een jaar lang al die informatie hebben binnen gehengeld terwijl men wist dat het onrechtmatig verkregen was. Sterker, ze zaten de Belastingdienst te pushen om door te gaan.

Alle verdenkingen rollen voort uit deze omstreden start van het onderzoek en dus moet de hele megazaak van tafel, aldus Van der Werf.

Afgelopen maandag erkende het Openbaar Ministerie dat er schending was geweest van het ambtsgeheim door de Belastingdienst. Het wachten is nu op het eindoordeel van de rechtbank.

Brainstorm-sessie?

Opvallend was dat de officieren van justitie in de zaak over de bijeenkomst in 2008 aan de rechtbank meldden dat er sprake was geweest van een ‘éénmalige brainstorm-sessie’ – na hierover inlichtingen te hebben ingewonnen bij een onbekende bron binnen de overheid. Deze officieren zijn pas later op de zaak gezet. Ze kónden dus mogelijk ook niet weten wat er voor hun aantreden precies was gebeurd, omdat niemand hen dat had verteld. Op die manier is het in theorie mogelijk  officieren van justitie – oprecht – aan de rechtbank een onware presentatie van de feiten te laten geven.

Het plegen van een misdrijf door de Belastingdienst is naar boven gekomen door de naar Kraijpoel uitgelekte stukken. Dat roept de vraag op hoe die stukken bij Kraijpoel konden belanden. Deze affaire staat niet op de dagvaarding.

Maar tevens is de vraag hoe vaak dit soort praktijken voorkomt, en het juist niet wordt ontdekt.

Onrechtmatige methoden

In de zogeheten Vista-(cocaïne) zaak is gebleken dat er in de zaak officieren van justitie aantraden die niet volledig op de hoogte waren gesteld van de inzet van onrechtmatige methoden door hun voorgangers. Maar ondanks veel aanwijzingen vond het gerechtshof niet bewezen dat in die zaak het Openbaar Ministerie op de hoogte was van de inzet van een – in Nederland verboden – burgerinfiltrant.

Alle berichten over Chris Kraijpoel: