Het verdwenen Heineken-losgeld is één van de tot de verbeelding sprekende verhalen uit de vaderlandse criminele geschiedenis. De tentakels van de mythes rond de 8 miljoen gulden strekten zich uit tot in spraakmakende rechtszaken. Hele dagen zijn Willem Holleeder, zijn zussen Astrid en Sonja en vele anderen erover doorgezaagd. Maar wie heeft er gelijk? Nu is er een boek dat feit en fictie in kaart brengt, en de lezer helpt zin en onzin te onderscheiden.

Podcast en boek

Het Heineken-losgeld: Hoe de verdwenen miljoenen nog altijd rondspoken, is een boek van journalist Harry Lensink en Crimesite-hoofdredacteur Wim van de Pol. Het is voortgekomen uit de research voor een podcast-serie die ze samen deden met Sophie Blok. De podcast-serie (De jacht op het Heineken-losgeld) komt gelijktijdig uit met het boek, als co-productie van Follow the Money en Dag en Nacht Media/Podimo.

Veertig jaar

Het is op 9 november veertig jaar geleden dat biermagnaat Freddy Heineken en zijn chauffeur Ab Doderer in het centrum van Amsterdam werden ontvoerd. Er werd losgeld betaald en de ontvoerders zijn later met celstraffen opgeborgen.

Maar van de 35 miljoen die in verschillende valuta werd overgedragen en ergens in de Utrechtse bossen werd begraven bleef 8 miljoen gulden spoorloos. Dat geld was buiten beeld en werd, waarschijnlijk met rendement, geïnvesteerd.

Willem Holleeder en Cor van Hout wisten er meer van, maar zaten zwijgend hun celstraf uit, en bleven zwijgen.

Spoken

Na hun vrijlating begon het te spoken. Er kwamen verhalen over in de kranten:
Cor en Willem zouden hun miljoenen op de Wallen hebben belegd. De hoofdstedelijke recherche stortte zich in het onderzoek, het bleef echter zonder resultaat.

Ondertussen bleven de verhalen spoken: het zou verbrand zijn op het strand, het zou zijn belegd in prostitutiepanden in Alkmaar, en in een bordeel in Amsterdam-Zuid. Was het opnieuw begraven in het Parijse Bois de Boulogne of bij een boom in Lage Vuursche? Ging het in de drugshandel of werd het witgewassen bij grenswisselkantoren?

“Bouwvakker”

Waste “Bouwvakker” of “Bouwie” Rob Grifhorst de centen wit in zijn kerstboom aan onroerend goed bedrijven? Of deed de in 2004 doodgeschoten Willem Endstra dat?

Waren de prostitutiepanden op de Alkmaarse Achterdam van de in 2003 eveneens doodgeschoten Cor van Hout? Was dat betaald van Heinekengeld? En had Van Hout voor zijn dood zijn onroerend goed nu al verkocht of niet?

En waarom logen Astrid en Sonja Holleeder als getuigen in de moordzaak tegen hun broer tegen rechtbank en gerechtshof over Cor’s erfenis?

Gerard Holleeder

Harry Lensink en Wim van de Pol brengen de route van die verloren 8 miljoen in kaart. Ze spraken Heineken-ontvoerder Jan Boellaard, de zoon van Rob Grifhorst, en ook Gerard Holleeder. Dat is bijzonder, want de broer van Willem heeft zich nog nooit eerder uitgesproken over de familiezaken.

Ze interviewden ook opsporingsambtenaren, stadsbestuurders en Wallen-ondernemers en verdiepten zich in oude en nieuwe strafdossiers.

Frustratie

De frustratie van de overheid dat die verdomde 8 miljoen nooit is gepakt is groot en nooit echt geluwd. En dus is schaduw van het verdwenen Heineken-losgeld lang.

In een slepende zaak staat voor de rechtbank in Amsterdam momenteel Marcel Kaatee voor de tweede keer terecht voor witwassen van Holleeder’s Heineken-miljoenen, nadat hij in 2009 volledig was vrijgesproken. Kaatee kocht in 2002 twee speelhallen van Willem Endstra. Maar justitie houdt vol dat Kaatee een stroman is en Holleeder de ware eigenaar.

Worstelen

Nog een keer moet een rechtbank zich door alle (stokoude) dossiers heen worstelen. Maar op papier is er hoegenaamd geen snipper bewijs voor het bezit van Holleeder te vinden. Opnieuw moet de rechtbank zich oriënteren op getuigen, mythes en broodje aap-verhalen.

Wat is het verband tussen De Wallen en De Achterdam? Ook de auteurs van Het verdwenen Heineken-losgeld hebben zich door de dossiers geworsteld en de verhalen aangehoord.

Waar is het Heineken-geld gebleven? Is het belegd in vastgoed? Maar waar dan? Of staat het ergens veilig op een bankrekening?

==

Fragment uit hoofdstuk 3: De Verdeling

Op zaterdagavond 10 augustus 1996 gaat de telefoon bij de Amsterdamse ondernemer Jan Otten. Het is zijn jeugdvriend ‘Dikke’ Charles Geerts, eigenaar van een trits panden in de rosse buurt. Hij heeft gedronken, hoort Otten: Geerts is in een vrolijke bui. Hij belt vanuit Maastricht, waar hij te gast was op de bruiloft van advocaat Bram Moszkowicz.
‘Ik heb wat voor je, Jan. Jij wilt Casa Rosso toch zo graag?’
Otten pacht het sekstheater al jarenlang van Rob Grifhorst. Recent heeft die te kennen gegeven daar vanaf te willen.
(…)
Zo ongeveer moet het gesprek zijn gegaan, die avond in 1996. Nog geen maand later, op 4 september, rijdt Otten naar de Baambrugse Zuwe, de weg vol miljonairswoningen die de Vinkeveense Plassen in tweeën snijdt en waar ook Grifhorst een villa heeft. Wanneer hij de tuin inloopt, die aan het water grenst, waant Otten zich ‘in een maffiafilm’. Op een lange tafel met koffie en broodjes liggen stapeltjes documenten. Ze vertegenwoordigen elk een vastgoedobject van de bewoner: twee speelhallen, de Bananenbar, Casa Rosso en het Erotisch Museum.
Alles is te koop. Als in een Monopoly-spel ligt Grifhorsts portefeuille uitgespreid. (…)