In de VS stijgt het aantal doden door een overdosis fentanyl duizelingwekkend snel. Inmiddels vallen er meer doden door gebruik van fentanyl dan bijvoorbeeld door heroïne-, crystal meth- of cocaïnegebruik. Prince en Tom Petty lieten ook het leven door bovenmatige inname van de pijnstiller. Hoe zit dat in Europa en Nederland?
In de Verenigde Staten spreekt men inmiddels van een opioïden-crisis. Sommige wijken in steden in Noord-Amerika worden geteisterd door verslaafden aan morfine-achtige zeer sterke pijnstillers, waaronder fentanyl. Ook in Canada spreekt me van een epidemie. Daar vielen in 2015 700 doden door een overdosis fentanyl: een stijging van 70% ten opzichte van het jaar daarvoor.
Alert
In Europa is men alert op gebruik en mogelijke verslaving aan opioïden. Fentanyl bijvoorbeeld is vijftig tot tachtig keer sterker dan morfine en is net zo verslavend als heroïne. Het heeft ook een soortgelijke werking als heroïne. Het middel is in verschillende vormen verkrijgbaar: als poeder, als vloeistof (waaronder neusspray), als tablet en opgebracht op pleisters. Buiten de reguliere kanalen, zoals doktersrecept, is fentanyl verkrijgbaar via internet. Met name in China wordt het middel op grote schaal geproduceerd en gedistribueerd via onder andere het darknet.
155 kilo
Het aantal doden in Europa ten gevolge van een overdosis fentanyl lijkt vooralsnog mee te vallen. De EMCDDA, dat jaarlijks een rapport publiceert of drugs in Europa, signaleerde de afgelopen 5 jaar 165 sterfgevallen vanwege een overdosis. In 2016 werd 155 kilo van het middel in poedervorm in beslag genomen, alsmede 12.000 fentanyl-pleisters. Het EMCDDA constateert dat er hier sprake is van een snelle stijging. De organisatie tekent daarbij aan dat het om een stof gaat die in verschillende, zeer sterke varianten voorkomt en als zodanig een bedreiging voor de gezondheid vormt. Slechts een kleine hoeveelheid kan al dodelijk zijn. Soms wordt het middel gemengd met andere pijnstillers en weten gebruikers niet dat ze fentanyl innemen.
Nederland
Een woordvoerster van de Jellinek-kliniek zegt ook het gebruik van fentanyl in Nederland zeer goed in de gaten te houden, juist ook omdat het middel via internet zo gemakkelijk verkrijgbaar is en uitermate verslavend werkt. Vooralsnog wordt inname van fentanyl door recreatieve gebruikers nauwelijks waargenomen.
Engeland
In februari van dit jaar werd in Engeland een fentanyl-dealer veroordeeld tot 8 jaar cel. Drie andere mannen werden ook in Groot-Brittannië opgepakt. Ze runden een online verkoopkanaal van het middel en hadden de beschikking over een hoeveelheid fentanyl dat meer dan 10 miljoen mensen het leven zou hebben kunnen kosten. Het drietal verscheepte bijna 3000 pakketjes naar landen als Duitsland, Nederland, Argentinië, Spanje en Frankrijk.
Zie ook: