Dinsdagmiddag maakte het Amsterdamse gerechtshof bekend met terugwerkende kracht vanaf 2006 zoveel als mogelijk arresten over moord en doodslag te publiceren op rechtspraak.nl, ‘Gelet op de belangstelling vanuit media en samenleving voor rechterlijke uitspraken in het algemeen en die inzake levensdelicten in het bijzonder‘. Daarom dus.
Dat leidt tot de volgende klemmende vragen:
Door Wim van de Pol
Waarom gebeurde dat tot nu toe niet? Waarom maakt het gerechtshof niet gewoon alle arresten digitaal openbaar? En waarom is er verschil in dit opzicht tussen verschillende gerechten in Nederland?
De rechtspraak in Nederland is een essentiële peiler van het democratische systeem in Nederland en wordt betaald uit de algemene middelen, onder meer uit het belastinggeld dat de meeste Nederlanders gezamenlijk opbrengen.
Zou het dan in het kader van de transparantie niet een goede zaak zijn dat die Nederlanders precies kunnen volgen wat de deze rechtspraak aan vonnissen en arresten heeft besloten, middels publicatie op internet?
Die vraag leidt weer tot nog meer vragen. Op rechtspraak.nl wordt dagelijks een fractie van alle uitspraken gepubliceerd.
Waarom niet alles? Waarom besluiten individuele ambtenaren bij alle rechtbanken en gerechtshoven over wat er wel en wat er niet op rechtspraak.nl wordt geopenbaard?
Wat zijn de criteria daarvoor? Waarom zijn die criteria niet openbaar en transparant? Waarom is daar geen openbaar verantwoord toezicht op?
Wat is de reden dat de rechterlijke macht in Nederland niet beter gebruik maakt van de mogelijkheden die digitalisering biedt?
Wat is er tegen dat Nederlanders zich op de hoogte kunnen stellen van vonnissen en arresten van de gerechten, inclusief de namen van de rechters en raadsheren die hiertoe zijn gekomen?
Is het niet deze tijd van digitale mogelijkheden – en in een tijd dat er geregeld kritiek vanuit de samenleving klinkt op het functioneren van de rechterlijke macht – niet een gotspe dat een gerechtshof een persbericht uitbrengt over een nog steeds ver tekortschietende transparantie?