Mexico Video: getuige van liquidatie

De drugsoorlog in Mexico heeft op internet gezorgd voor een aantal interessante websites. Blog del Narco is in maart 2010 begonnen door iemand die zegt te willen voorkomen dat de drugsmafia het land overneemt. Hij is van mening dat de regering en de gewone media het niet redden en hulp nodig hebben. Daarom publiceert hij foto’s en video’s over incidenten die anders niet in de publiciteit zouden komen. Zijn kracht is dat mensen anoniem hun materiaal sturen: militairen die een standrechtelijke executie filmen, narco’s die een eigen mooie schietpartij filmen. En gewone burgers die geweld bij hen in de buurt filmen. De beelden die politiemensen of narco’s opsturen zijn vaak niet voor publicatie geschikt omdat ze het bloedige geweld al te dicht in beeld brengen. Het is nu eenmaal niet prettig om te zien hoe mensen door hun hoofd worden geschoten. 

Mexico: burgemeester gestenigd

De burgemeester van een klein plaatsje in het westen van Mexico is vandaag samen een gemeenteambtenaar dood gevonden achterop een pickup-truck. Volgens een anonieme bron zouden de twee zijn doodgegooid met stenen en bewerkt met kapmessen. Het is de vijfde burgemeester die binnen een maand wordt gedood, in heel 2010 werden elf burgemeesters in Mexico vermoord. Volgens Mexicaanse kranten was Gustavo Sanchez, op de foto links, voordat hij burgemeester werd onderwijzer op een lagere school. Moordeskaders van de Mexicaanse drugskartels hebben het afgelopen jaar een reeks politici om het leven gebracht, vooral kandidaten voor het gouverneursschap van de deelstaten. In het noordelijke deel van Mexico hebben criminele organisaties grote delen van het platteland in handen. De Mexicaanse president Felipe Calderon is sinds zijn aantreden in december 2006 begonnen keihard op te treden tegen de drugssmokkel op de route naar de Verenigde Staten. Dat heeft geleid tot grote schietpartijen tussen zeer goed bewapende leden van drugsbendes en leger en politie. De vraag is wat de drugskartels willen bereiken met hun vrijwel dagelijkse terreur.

Kartels: wie, wat & waar

Mexicaanse kartels die onderling een bloedige strijd uitvechten manifesteren zich in de media en in de volkswijken als zodanig. Ze identificeren zich duidelijk naar de bevolking toe, de laatste jaren met name op internet en ook op twitter. Dit zijn de belangrijkste spelers:

Het Golf-kartel stamt uit de regio rond de havenstad Veracruz aan de Mexicaanse oostkust en was in de eerste jaren van deze eeuw het meest machtige syndicaat. De zakenmannen huurden voor het noodzakelijke geweld een groep voormalige ellite-soldaten van het leger in die optrad als een huurlingenfirma. Deze Zeta’s hebben zich in 2009 losgemaakt en zijn voor zichzelf begonnen, hetgeen tot grootscheepse vuurgevechten in het noordoosten van Mexico heeft geleid, waarbij burgers van bepaalde plaatsen in grote getale op de vlucht sloegen. Door de langlopende relaties van het Golf-kartel overal in Mexico is het nog niet uitgespeeld.

De macht van de drugskartels

Los van de voorlopig gegarandeerd blijvende vraag in de VS en Europa naar drugs als cocaïne en naar ephedrine, de grondstof voor metamfetamine. Wat zijn nu de strategisch sterke punten van de Mexicaanse kartels in de drugsoorlog?

Ten eerste is er geld. De kartels beschikken zowel in de VS, als in Mexico, als daarbuiten over een gigantische liquiditeit. Daarmee kunnen ze para-militaire groepen optuigen die de aanzienlijke delen van Mexico in oorlogsgebied kunnen veranderen.

Ten tweede bieden ze aan Mexicanen werk – in drugshandel of andere illegale of legale bedrijfstakken. Deze positie stelt hen in staat politieke winst te halen, door stemmen te winnen maar ook door manipulatie van het democratiche systeem middels corruptie.

De grens die niet op slot kan

De grens tussen de VS en Mexico heeft niet voor niets een aparte naam: La Linea of The Line. Het woord grens schiet hier tekort, het handelt hier om meer dan een ordinaire scheidslijn tussen landen. Het is een symbolische grens en bovenal: een grens die niet op slot kan.

La Linea is de psychologische lijn die “Amerika” scheidt van “de rest” van het Amerikaanse continent en heeft voor beide zijden van de grens historische en symbolische associaties. La Linea is een grens waar een ongewoon veel im- en export over plaatsvindt. En ten slotte is La Linea een uiterst gevoelige barrière voor drugshandel en illegale immigratie.

Opkomst van de Mexicaanse kartels

Verdovende middelen horen bij de Mexicaanse geschiedenis en cultuur. De oorspronkelijke bewoners van Mexico kenden de werking van cannabis en een reeks van natuurlijke producten als paddestoelen al voor de komst van de Spanjaarden. Smokkel van marihuana en heroïne uit Mexico naar de Verenigde Staten bestaat al sinds voor de Tweede Wereldoorlog. Sinds die tijd zijn er ook criminele groepen die van deze smokkel rijk proberen te worden. Aanvankelijk op bescheiden schaal maar vanaf de jaren tachtig brengt opkomst van de cocaïnehandel een dimensie die voordien onbekend was.

In de jaren tachtig begint het Colombiaanse Medellin-kartel, met als sterke man Pablo Escobar, op grote schaal cocaïne naar de VS te exporteren via Florida en onder meer de Bahama’s. Als de drugsbestrijding die route onder controle krijgt zoekt Escobar contacten in Mexicaanse kringen. Hij verlegt een aantal routes naar Mexico en maakt gebruik van de eeuwenoude sluiproutes voor contrabande over land, die ook gebruikt zijn voor de smokkel van heroïne en marihuana.

1 473 474 475