De politie kwam op het spoor van de in januari op Sicilië aangehouden maffiabaas Matteo Messina Denaro door een briefje in een stoelpoot in het huis van zijn zus. Deze Rosalia Messina Denaro (67) is nu ook opgepakt. De Italiaanse justitie denkt dat zij ook deelnam aan de criminele organisatie. Als een soort boekhouder zou ze een belangrijke positie hebben gehad in de Cosa Nostra, de Siciliaanse maffia.

Stoelpoot

Ze heeft waarschijnlijk haar broer geholpen toen die sinds de jaren negentig op de vlucht was voor de politie. Matteo Messina Denaro werd gezien als de leider van de maffia op Sicilië. Rosalia Messina is vrijdagochtend gearresteerd in Castelvetrano, dat is een plaats in het westen van Sicilië. Volgens de politie was de vrouw bezig de nieuwe ‘strategische kracht’ achter de Cosa Nostra te worden.

Ze is overigens de moeder van de advocaat van Matteo Denaro. Aan de muur in een van haar huizen hing een kunstwerk, een portret van Matteo.

In december deden agenten een geheime inkijkoperatie in het huis van Rosalia Messina waar microfoons werden geplaatst. Na een nauwkeurige doorzoeking werd een briefje (een pizzino) gevonden. Het was verstopt in een stoelpoot. De politie fotografeerde het en stopte het weer terug. Rosalia Messina mocht niet weten dat de politie het briefje gevonden had.

Ziekte van Crohn

Maffialeden communiceren al heel lang met dergelijke briefjes (pizzini) die doorgaans deels in codetaal zijn geschreven.

De recherche constateerde dat er in het briefje in de stoelpoot sprake was van een ziekenhuispatiënt. De recherche had al eerder vastgesteld dat Matteo Messina Denaro de ziekte van Crohn had, een chronische ontsteking van de darmen. Daarover was gesproken in afgeluisterde telefoongesprekken. De informatie op het briefje leverde aanwijzingen op die doorslaggevend waren in de speurtocht naar de verblijfplaats van Matteo Messina.

Arrestatiebevel

De nieuwe informatie over de arrestatie van Denaro komt uit een arrestatiebevel voor zijn zus dat de Italiaanse justitie heeft vrijgegeven.

Het blijkt dat Denaro onder de naam Andrea Bonafede onder behandeling was in een kliniek in Palermo. Het briefje was met de hand geschreven door Rosalia. Er stond een reeks data en afkortingen die verwezen naar medische behandeling naar ziekten, ziekenhuisopnames en operaties die – zo bleek later – overeenkwamen met het ziektebeeld van Matteo Messina Denaro.

De speurders constateerden dat Bonafede niet in het ziekenhuis was maar thuis behandeld werd in Campobello di Mazara, waar Denaro is gearresteerd.

Tijdstippen

Er zijn in het onderzoek meer pizzini gevonden in de twee huizen die werden gebruikt door de zus van Messina Denaro, en ook kopieën van briefjes, onder meer in het huis waar Messina werd aangehouden. Ook is een schema gevonden met deadlines en tijdstippen voor een vaste route van “postbezorging”. Uit veiligheidsoverwegingen was het een langzaam functionerend systeem.

De recherche constateerde dat de vrouw (in de briefjes aangeduid als “Fragolone”) nauwkeurig uitgaven registreerde, bijvoorbeeld om advocaten van andere familieleden te betalen. Haar broer gaf haar ook aanwijzingen om bepaalde kosten niet te hoog te laten oplopen.

Parmigiano

Ook waren er in de briefjes opvallende termen uit de techniek, kennelijk codetaal. De politie denkt dat daarmee corrupte contacten in het overheidsapparaat werden aangeduid. En ene “Parmigiano” zou een corrupte zeer grote zakenman zijn.

Matteo instrueerde zijn zus ook hoe ze technische observatiemiddelen van de politie zoals camera’s en microfoons kon opsporen en ontwijken. Verder was er overleg over signalen die gevaar aanduidden voor maffiosi die het huis van Rosalia naderden, zoals een gekleurde doek.

Politieke tekst

Er is ook een handgeschreven brief gevonden die lijkt op een politiek manifest en kennelijk door Matteo Messina is geschreven, en was gericht aan zijn zuster. Daarin schetst hij de Cosa Nostra als een soort verzetsorganisatie tegen de achtergrond van de Italiaanse geschiedenis. Het is volgens hem ‘een eer’ om voor maffia-lidmaatschap te worden vervolgd. Messina Denaro schrijft onder meer:

We zijn vervolgd alsof we schurken waren. Behandeld alsof we niet van het menselijk ras waren. We zijn een etnische groep geworden die uitgewist moet worden. En toch zijn we, kinderen van dit land van Sicilië, het beu om overweldigd te worden door eerst een Piemontese en daarna een Romeinse staat die we niet erkennen. Wij zijn Sicilianen en dat wilden we zo blijven. Ze hebben een grote leugen voor de mensen verzonnen. Wij de slechten, zij de goeden.