Gedetineerden zeggen aan Crimesite dat sommige van hen deze week de suggestie kregen naar huis te kunnen gaan in verband met de corona-crisis op voorwaarde dat ze hun hoger beroep zouden intrekken. De bijzondere schorsing in verband met de verspreiding van het coronavirus is aan sommige gedetineerden in zeer beperkt beveiligde inrichtingen (ZBBI) geweigerd. Het Openbaar Ministerie adviseerde over hen negatief omdat zij nog een rechtsmiddel hadden openstaan: een hoger beroep of een cassatie bij de Hoge Raad.
Door Wim van de Pol
Vorige week vrijdag besloot Dienst Justitiële Inrichtingen dat een deel van de gedetineerden die op een licht veiligheidsregime zitten voorlopig worden geschorst om personeel te ontlasten en verspreiding van corona tegen te gaan.
In de penitentiaire inrichting in Dordrecht kwamen zo 60 gedetineerden in aanmerking om al dan niet met enkelband te worden geschorst. Volgens een betrokken gedetineerde waren er in Dordrecht een tiental gedetineerden die toch niet naar huis mochten. Zij lazen in een brief van de directie dat het Openbaar Ministerie ‘negatief’ had ‘geadviseerd’ in hun geval. Er stond in de brief:
… aangezien uw zaak nog in behandeling is en u nog niet onherroepelijk veroordeeld bent.
Wat met dit laatste precies wordt bedoeld wil een woordvoerder van het parket-generaal niet aan Crimesite zeggen.
Advocaat Judith Serrarens denkt dat het OM misschien de redenering volgde dat mensen in hoger beroep toch nog een hogere straf zullen krijgen.
Als dat het argument is dat het OM gebruikt dan is dat flauwekul. Het gaat bij mijn cliënten om mensen die zelf hoger beroep hebben ingediend. De kans is te verwaarlozen dat ze een hogere straf krijgen in hoger beroep en dat hun einddatum verschuift. Dit is een poging van het OM om hen langer binnen te houden.
Het OM benadrukt in reactie in ieder geval dat het deze redenering ‘niet kan plaatsen’ en dat DJI verantwoordelijk is voor het regime waarin gedetineerden komen, maar zegt niet wat dan wel de reden is voor het negatieve advies.
Terug naar gesloten inrichting
ZBBI-regime betekent dat mensen in het weekend thuis zijn en alleen door de week slapen in de inrichting. In de brief van de directie in de PI Dordrecht staat ook dat ZBBI’ers die niet worden geschorst mogelijk weer helemaal opgesloten worden:
Tijdens de duur van deze beschikking kan het regime afwijken van uw oorspronkelijk regime. Mogelijk wordt naar aanleiding van de beschikking uw oorspronkelijk regime aangepast.
Dat zou kunnen betekenen dat ze weer terug zouden gaan naar hun oorspronkelijke gesloten regime of een beperkt beveiligde inrichting (BBI). Een gedetineerde zegt te verstaan te hebben gekregen dat hij dan maar afstand zou moeten doen van het hoger beroep. Een betrokken advocaat, Louis de Leon, bevestigt dat. Hij zegt dat de neiging van gedetineerden kan zijn om af te zien van hoger beroep, terwijl ze misschien daardoor kansen missen op een lagere straf in hoger beroep. De Leon:
Teruggaan naar gesloten regime dat wil natuurlijk niemand. En als een gedetineerde bij het gerechtshof een formeel verzoek indient voor schorsing van de voorlopige hechtenis dan zijn we heel misschien over twee weken aan de beurt. En dan moet je nog maar afwachten wat het hof beslist. Ik noem het chantage.
De woordvoerder van het parket-generaal ziet dat niet zo:
Noch het OM noch DJI stuurt hier actief op. Wat een gedetineerde met zijn advocaat bespreekt, daar treedt het OM niet in.
De tien gedetineerden in Dordrecht hebben bij de RSJ een beklag en een schorsingsverzoek ingediend.
Misbruik?
Er zou in meer PI’s een dergelijke gang van zaken hebben gespeeld. Ook zijn er mensen die op vrije voeten waren gekomen maandag toch weer opgehaald door de politie.
Advocaat Michel van Stratum noemt het schorsingsbeleid van het OM onbegrijpelijk en misbruik van recht. Zo wijst hij op een geval van een cliënt van hem die in een ZBBI verbleef en afgelopen weekend verlof had. Op zondag kreeg hij een telefoontje van justitie dat hij de komende week thuis mocht blijven in verband met het corona-virus, maar het OM draaide dat vervolgens enkele uren later out of the blue weer terug. Van Stratum:
Nu is het OM zelfs bezig hem en anderen naar een gesloten inrichting terug te plaatsen, in afwachting va de behandeling van de strafzaak in hoger beroep. En dat terwijl de RSJ in beroep eerdere bezwaren van het OM tegen detentiefasering zonder meer heeft gepasseerd. Het enkele feit dat hoger beroep loopt is irrelevant, aldus de RSJ. Zo negeert het OM via een U-bocht een rechterlijke beslissing en lijkt het coronavirus – volgens mijn cliënt – bij enkele leden van het OM te hebben toegeslagen.
Het OM zegt in reactie hierop dat het niet het Openbaar Ministerie is maar DJI die bepaalt in welk regime gedetineerden belanden.
Zie ook:
Politie pakt verdachten lichtere misdrijven niet op