Dader altijd gepakt door nieuwe dna-techniek

Dankzij een nieuwe dna onderzoeksmethode, die in Amerika is ontwikkeld, kan binnenkort van veel sporen familie van de verdachte worden gevonden. Het is niet langer nodig om een landelijke databank te maken, waarin dna van alle inwoners van een land worden opgeslagen. Want iedereen is met deze techniek te vinden.

Door Vincent Verweij

Dat blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat deze week in het gezaghebbende tijdschrift Science is gepubliceerd. Onderzoekers van Columbia University ontwikkelden nieuwe statistische methodes waardoor ze met een hele kleine steekproef van slechts 0,4 procent van de Amerikaanse bevolking, verwantschapsonderzoek deden, waarmee ze in 60% van de gevallen een familielid in de derde graad in de VS konden opsporen. Op dezelfde manier werd onlangs de Golden State killer gevonden: via een match in de derde graad. Binnenkort verwacht men 100% trefzekerheid door een nog iets grotere steekproef.

NFI

Vertaald naar de Nederlandse situatie, zou het bekenen dat een databank van ongeveer 100.000 Nederlanders al voldoende is om een familelid tot in de derde graad op te sporen. De databank van het NFI (Nederlands Forensisch Instituut) bevat 280.000 volledige profielen, maar is volgens dna-onderzoeker Arnoud Kal van het NFI op dit moment nog niet geschikt voor de nieuwe techniek:

De dna-techniek waarnaar wordt verwezen in het Science artikel over long range familial searches, gebruikt andere dna-merkers (SNPs) dan waarmee de Nederlandse databank is opgebouwd (STRs). Om onze databank geschikt te maken, moet je terug naar het oorspronkelijke celmateriaal, bloed en wangslijm, en daar nieuwe profielen van maken. Dat kan, maar is zeer tijdrovend en zal vele jaren duren.

Kal hoorde op congressen en van collega’s al over de spectaculaire resultaten die eraan zaten te komen uit Amerika en nu in Science zijn gepubliceerd.

Ik word wel enthousiast van de nieuwe mogelijkheden die de techniek biedt. Maar voordat we ze hier kunnen toepassen, moet ook de wettelijke paraplu in orde zijn. Anders gaan zaken stuk bij de rechter. Ik hoop dat de maatschappelijke discussie nu losbarst.

Met de nieuwe techniek zou dus in de toekomst veel vaker een match mogelijk zijn, als de nieuwe rekenmethode wordt gebruikt en de juiste profielen. Grootschalige deur-tot-deur verwantschapsonderzoeken, zoals in de zaken van Marianne Vaatstra en Nicky Verstappen kunnen dan tot het verleden behoren, want zijn niet meer nodig om een match te vinden.

Cold Cases

De onderzoekers verwachten dat de oplossingspercentages van politiekorpsen flink omhoog zullen gaan door de nieuwe techniek. Die kan niet alleen toegepast worden op toekomstige misdrijven, maar ook op duizenden cold cases die wereldwijd onopgelost zijn. Daarvoor is uiteraard wel eerst een daderspoor vereist. Ook in de georganiseerde criminaliteit moet men zich zorgen maken: elke huidschilfer of haar zal binnenkort onherroepelijk leiden naar familie van de verdachte.