De Noord-Hollandse ‘overvalbende’ zal vanaf komende vrijdag worden berecht. Zes verdachten moeten zich voor de rechter verantwoorden voor acht gewelddadige overvallen. Bij een van die overvallen kwam er zelfs iemand om het leven.

door Joost van der Wegen

Beeld: de in 2021 in zijn huis in het Noord-Hollandse Berkhout doodgeschoten Sjaak Groot

Lawaai

Op 14 juni 2021 hoort de 72-jarige Sjaak Groot ’s nachts lawaai in zijn huis. Hij treft een groepje inbrekers aan, die hij zijn woning uit probeert te werken. Daarop wordt hij neergeschoten. De buurman vindt hem die middag dood tussen glassplinters. Met de telefoon in zijn hand om 112 mee te gaan bellen.

Dieptepunt

De dood van Sjaak Groot is het verdrietige dieptepunt in een serie van overvallen die in 2020 en 2021 in Noord-Holland plaatsvinden. Op de rechtbank op Schiphol begint hierover komende vrijdag de rechtszaak met zes verdachten, van wie het OM denkt dat zij deel uitmaakten van de overvallenbende.

Zij hebben volgens het OM in de jaren 2020 en 2021 in wisselende samenstelling acht overvallen gepleegd, waarbij ‘zeer excessief geweld’ is gebruikt, in één geval zelfs met fatale afloop. Het OM verdenkt vier van de zes verdachten daarnaast van deelname aan een criminele organisatie, die tot doel had het plegen van gewapende overvallen.

Patroon

Politie en OM hebben lang en intensief onderzoek gedaan naar de overeenkomsten tussen de overvallen en het gezamenlijk aandeel dat de verdachten hierin hadden, in wisselende samenstelling. De fatale woningoverval in Berkhout in 2021 bleek overeenkomsten te vertonen met een reeks andere overvallen in die omgeving in 2020 en 2021.

Uit het onderzoek kwam een patroon naar voren: weerloze slachtoffers zijn in het holst van de nacht zonder aanleiding beschoten, bedreigd met een vuurwapen, gemarteld, mishandeld, vastgebonden, beroofd, en in één geval zelfs gedood.

Bedreigd

Het gaat concreet om een gewapende woningoverval op 8 augustus 2020 in De Goorn. Een ouder echtpaar werd daar in hun boerderij bedreigd en ernstig mishandeld. Eén van de bewoners is hierbij vlak langs zijn oor geschoten. Op 9 augustus 2020 vindt een gewapende overval plaats op een tankstation in Nieuwe Niedorp. De verdachten bedreigen een 18-jarige medewerker met een vuurwapen en vertrekken met sigaretten en de kassalade.

Ook een gewapende woningoverval op 30 december 2020 in Dreumel (Gelderland) zou door de verdachten zijn gepleegd. Daarbij werd onder bedreiging van een vuurwapen een grote som geld, sieraden en de auto van de slachtoffers buitgemaakt. Daarna volgt weer een gewapende woningoverval in Noord-Holland, op 7 januari 2021 in Avenhorn. De verdachten gebruiken een vuurwapen, de bewoner raakt ernstig gewond door een schotwond in haar nek.

Strijkijzer

Maar het geweld is dan nog niet voorbij. Bij een gewapende woningoverval op 4 juni 2021 te Heerhugowaard wordt naast geld en sieraden, ook een auto buitgemaakt. Tijdens de overval worden de bewoners mishandeld en vastgebonden. Er wordt een heet strijkijzer op de schouder van één van hen gezet.

Dan volgt de fatale woningoverval op 14 juni 2021 in Berkhout, waarbij Sjaak Groot wordt doodgeschoten. De verdachten vertrekken hier zonder buit. Op 22 juli 2021 volgt nog een laatste overval, in Noord-Scharwoude. Ook hier wordt geschoten op één van de bewoners, maar die overleeft dat ternauwernood.

Plan

Volgens het OM zijn de overvallen beraamd en gepleegd door een recidiverende verdachtengroep van zes mannen, tussen de 27 en 39 jaar, die vanuit een vooropgezet plan op zoek was naar concrete waardevolle spullen en geld. Dit meldt ze woensdag in een bericht.

Het OM verdenkt de vier belangrijkste leden van deelname aan een criminele organisatie. Zij zouden de organisatie van de overvallen op zich hebben genomen. Ze maakten voorverkenningen, regelden vluchtauto’s en zorgden voor de gebruikte wapens.

Eén van de verdachten van de overval waarbij Sjaak Groot (72) werd doodgeschoten werkte in het verleden voor de Berkhouter. Dat zei het OM tijdens een tussentijdse zitting in de rechtbank. En nog meer toegetakelde slachtoffers van de ‘overvalbende’ zouden bekenden zijn van de daders.