Drugshandelaar Klaas Bruinsma overleed op 27 juni 1991. “De Dominee” is een mythe; er waren natuurlijk wel meer grote, goed georganiseerde, criminelen. Maar toch: de invloed van Bruinsma is zelfs 25 jaar na zijn dood nog actueel.

Door @Wim van de Pol

Ruzie bij het eerste licht van een doordeweekse zomerdag. Oud-politieman Martin Hoogland schoot Bruinsma met enkele kogels dood. De twee waren net zwaar onder invloed bar-discotheek Juliana’s uitgewankeld. Bruinsma lag achterover op de stoeptegels van de Breitnerstraat, aan de zijkant van het Hilton-hotel.

Hoogland werd zelf in 2004 ook op straat afgeknald.

Voetsporen

Vele personen uit de Bruinsma-dynastie zijn gewelddadig gestorven: ze traden in de voetsporen van de Amsterdamse drugshandelaar of werden gerekend tot min of meer hetzelfde Amsterdamse netwerk. Bijvoorbeeld Sam Klepper, John Mieremet, Stanley Hillis en Willem Endstra, naast een lange reeks “kleinere” boeven.

Een andere groep naaste Bruinsma-contacten is zeer vermogend, en in de luwte getreden: Etienne U., Charles Geerts en oud-advocaat John Engelsma.

Opvallend genoeg is geen van deze doodgeschoten of nog levende figuren gestraft tot lange celstraffen in grote politie-onderzoeken.

Klippen

Het onderzoek naar Bruinsma zelf liep in 1991 op de klippen door het ontijdig overlijden van het hoofddoelwit. Het beruchte Interregionale Rechercheteam Noord-Holland/Utrecht (IRT) dat de vermeende nazaten, zoals Etienne U., op de korrel nam sneuvelde doordat de Amsterdamse politie en justitie het team plotseling ontbonden. U. werd nooit veroordeeld voor drugshandel. Op Klepper en Mieremet werd wel onderzoek gedaan maar dat leidde nooit tot een grote rechtszaak. Dino Soerel vertelde het gerechtshof onlangs nog hoe hij met Stanley Hillis jarenlang in drugs handelde. Hillis werd nooit in een groot politieonderzoek berecht. Willem Endstra was de bankier van de onderwereld maar werd nooit voor het witwassen van de honderden miljoenen vervolgd.

Waarom bleken de Amsterdamse politie en justitie niet in staat de “Erven Bruinsma” te vervolgen?Tegelijkertijd gingen tal van andere drugshandelaren wel voor gaas, zoals Charles Zwolsman en “de Hakkelaar” Johan Verhoek. Het is nog steeds een relevante vraag.

Kapitaal

Had Bruinsma nog kapitaal toen hij daar op de tegels lag?

Een andere mythe over is Bruinsma dat hij aan het eind van zijn leven platzak was. Dat was hij echter allerminst. Hij liet miljoenen guldens achter waar de Nederlandse justitie nooit de hand op legde. Uit stukken en notities die Klaas’ broer Anton in handen heeft blijkt dat Klaas Bruinsma eigenaar was van een vermogen dat in een trust in Hong Kong was geplaatst. Het toenmalige IRT schatte de omvang daarvan op rond de 100 miljoen gulden. Juist op het moment dat een team van de Haarlemse justitie beslag wilde gaan leggen op dat geld floot de Amsterdamse hoofdofficier Hans Vrakking “Haarlem” terug.

Deal

“Amsterdam” nam het onderzoek over. Het praktische gevolg was dat er geen beslag kwam te liggen op de Bruinsma-gelden in Hong Kong. En het grootste deel van het geld van de radar verdween.

Uit de stukken waarover Anton Bruinsma beschikt blijkt dat Bruinsma’s financieel adviseur John Engelsma wettelijk degene was die kon beschikken over de gelden in Hong Kong.

Eind 1997 sloten de Amsterdamse justitie en de Belastingdienst in de persoon van toenmalig officier van justitie Fred Teeven een deal van 12 miljoen gulden met onder meer Charles Geerts en John Engelsma. Ze werden niet langer vervolgd in een zaak over een miljoenenfraude met filmrechten en bv’s.

Lees veel meer over het onderzoek naar het Bruinsma-geld in het boek Fred en de Wet over Fred Teeven.

Bazel

Het lot van het Hong Kongse kapitaal van circa 100 miljoen gulden is duister. Een deel van het geld was terechtgekomen bij een bank in Bazel. In 2012 was daar in ieder geval nog 11,8 miljoen euro aanwezig. Anton Bruinsma heeft gesteld dat door toedoen van een deal die Fred Teeven in 1997 maakte met onder meer John Engelsma dit kapitaal buiten bereik van het Nederlandse Openbaar Ministerie is gebleven. Bruinsma wil van de Nederlandse Staat dat geld opeisen.

Hoewel de Zwitsers inmiddels formeel het beslag van het kapitaal hebben afgehaald is het mogelijk dat het geld daar nu nog steeds aanwezig is. Het geld is immers besmet. Voor de Zwitserse (en de Nederlandse justitie) is het duidelijk dat het kapitaal crimineel verkregen vermogen is. Wie zijn vingers naar het geld uitstrekt zou verdachte kunnen worden van witwassen van crimineel verkregen Bruinsma-kapitaal.

Bruinsma (de nummer 1 in de Crime Top 100) is 25 jaar dood maar hij spookt nog voort.

[bol_product_links block_id=”bol_54117a572146c_selected-products” products=”9200000040394161″ name=”Crimesite boeken” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”FFFFFF” width=”395″ cols=”1″ show_bol_logo=”undefined” show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]