De politie voorziet voor 2023 een mogelijke verdubbeling van het aantal incidenten met explosies ten opzichte van 2022. Dat blijkt uit cijfers van het Landelijk Forensisch Coördinatie Team (LFCT).

Drugsgerelateerd

Het LFCT houdt het aantal incidenten met explosieven bij en legde tot begin juli al 303 van dit soort incidenten vast. In heel 2022 waren dat er in Nederland 325. Het merendeel van de explosies is gericht tegen woningen en bedrijven. Analyse van het fenomeen laat zien dat vaak een drugsgerelateerd crimineel conflict de achterliggende oorzaak is.

Rotterdam

Het aantal incidenten met explosies is in bijna heel Nederland gestegen, maar vooral in de eenheid Rotterdam zag de politie een enorme toename. Volgens landelijke cijfers zat de eenheid Rotterdam begin juli op 96 explosies, meer dan vorig jaar in een heel jaar. Dat waren er toen 65.

Van schietpartijen naar explosies

‘In 2021 vonden in de eenheid Rotterdam nog maar twaalf van dit soort incidenten plaats’, zegt Wim Hoek, portefeuillehouder excessief geweld en districtschef politie Rotterdam-Zuid. Hij ziet de afgelopen jaren een duidelijke verschuiving van schietpartijen richting explosies. En dat is een trend die geldt voor bijna heel Nederland.

Zelfgemaakte bommen

Opvallend is ook de toename van het aantal incidenten met zelfgemaakte explosieven, waarbij steeds zwaardere explosieven of brandbommen worden gebruikt. ‘Bij een groot deel van deze zelfgemaakte explosieven bestaat de lading uit flitspoeder’, zegt Hoek. ‘Dit poeder wordt bijvoorbeeld gebruikt in zogenoemde Cobra’s, die relatief eenvoudig verkrijgbaar zijn en in Europa zelfs legaal geproduceerd worden.’

Flitspoeder

Het flitspoeder heeft een enorme explosieve kracht. ‘Het wordt ook gebruikt om bijvoorbeeld geldautomaten mee op te blazen’, aldus Hoek. ‘Soms worden ijzeren brievenbussen door de explosie letterlijk aan flarden gescheurd. De ijzeren, vlijmscherpe flarden vliegen gewoon door deuren heen. Als iemand door zoiets geraakt wordt, kan dat catastrofaal aflopen. Het is een wonder dat er nog weinig gewonden of, erger nog, doden zijn gevallen.’

Arrestaties

In Rotterdam heeft de politie volgens Hoek de afgelopen tijd volop ingezet op het aanhouden van verdachten. ‘Tot 4 juli van dit jaar hebben we 72 aanhoudingen verricht voor schietincidenten en explosies’, vertelt hij.

Ook elders in het land werden verdachten van explosies opgepakt. Zo werd afgelopen week nog een verdachte opnieuw aangehouden in het onderzoek naar een hele reeks explosies in Amsterdam-Noord, begin juni.

Kwart minderjarig

Volgens Hoek is de pakkans behoorlijk hoog. Van de in de eenheid Rotterdam aangehouden verdachten is meer dan de helft 23 jaar of jonger. In een kwart van de aanhoudingen gaat het om minderjarigen. De jongste verdachte is 14 jaar. Ook dit komt redelijk overeen met het landelijke beeld.

Hoek: ‘Dit soort jonge uitvoerders krijgen de opdracht vaak via een tussenpersoon of via social media zoals Snapchat of Telegram. Zij weten vaak niet waarom en op wie zij de aanslag moeten plegen. Zij krijgen summiere informatie. Daardoor is het lastig om bij de opdrachtgevers te komen. Toch draaien we ook daarop onderzoeken en weten we met enige regelmaat tot aanhouding over te gaan.’