Het omkopen van ambtenaren om criminele klussen zoals drugsimporten te faciliteren is een businessmodel voor tussenpersonen geworden. Dat zegt Arthur van Baaren, de algemeen directeur van de Rijksrecherche in een interview met de NRC. Die dienst doet onderzoek naar criminaliteit onder ambtenaren. Van Baaren zegt dat criminele netwerken steeds actiever zoeken naar corrupte ambtenaren.

Douanepersoneel

Een voorbeeld van corruptie die grote criminelen in de kaart kan spelen is het omkopen van douanepersoneel waardoor controles in de haven van containers met cocaïne ontlopen kunnen worden. Gevoelige informatie wordt voor veel geld verkocht aan personen in het criminele milieu. Van Baaren spreekt van een opkomst van de zelfstandige tussenpersoon die voor criminelen corrupte douaneambtenaren zoekt.

Kentekens

De Rijksrecherche baseert dat op een onderzoek naar grote hoeveelheden chats uit crypto-telefoons, dat is gedaan in samenwerking met de landelijke recherche.

Overheidsinstanties en hun medewerkers hebben volgens de Rijksrecherche vaak niet in de gaten dat de informatie die zij beheren voor criminelen interessant is. Persoonsgegevens, kentekens, woonadressen en bedrijfsnamen kunnen geld waard zijn. Volgens de Rijksrecherche bestaat er een relatie tussen gelekte informatie en buitensporig geweld in het criminele milieu.

Stabiel

Het aantal zaken dat de Rijksrecherche in onderzoek neemt is al jaren vrij stabiel na een kleine piek in 2018. In 2022 speelden er 49 zaken over corruptie en lekken van informatie.

Van Baaren noemt het zorgelijk dat het corrumperen van ambtenaren een verdienmodel is geworden in het criminele milieu. Van Baaren: ‘Voorheen zag je dat een crimineel en een ambtenaar elkaar kenden, via school bijvoorbeeld, of uit de buurt. En die relatie leidde dan tot corruptie of het lekken van informatie. Nu zien we tussenpersonen die bewust op zoek gaan naar ambtenaren die ze kunnen corrumperen. De informatie die ze zo vergaren, verkopen ze dan door aan een of meerdere criminele organisaties. Dat geeft aan hoe belangrijk bepaalde informatie is voor criminelen en dat ze daar veel geld voor over hebben.’

Een voorbeeld van zo’n tussenpersoon was te zien in het onderzoek naar een ambtenaar die onder meer bij de gemeente Den Haag paspoorten aan criminelen verschafte. Zij werkte in opdracht van een tussenpersoon.