In West-Brabant hebben rechters en officieren van justitie beraadslagingen gevoerd op een besloten bijeenkomst over de aanpak van ‘een onaantastbare familie’ die in de drugs zou zitten. Er blijkt daar een lange serie persoonlijke foto’s van die familie te zijn gepresenteerd. Een maand later was er een politieinval bij de familie. Rechters en officieren van justitie bekeken Facebook-foto’s van volwassenen en kinderen, hun woningen en hun auto’s. Eén van de aanwezige rechters was niet lang daarna betrokken in de strafzaak over enkele getoonde personen. Het gerechtshof in Den Bosch onderzoekt nu wat er is precies is gebeurd.

Door @Wim van de Pol

De rechtbank Zeeland-West-Brabant organiseerde op 7 juni 2017 in Bergen op Zoom ‘een minisymposium’ over georganiseerde criminaliteit in het arrondissement. Sprekers waren onder meer de hoofdofficier van justitie in het arrondissement en de president van de rechtbank. Het symposium was besloten, enkel bestemd voor burgemeesters en ‘professionals’ in de strafrechtketen. Het stond geheel en al in het teken van de repressie. Het thema was: ‘Ondermijning in Zeeland en Brabant, opsporing, vervolging en berechting’.

De bedoeling was dat advocaten, media of andere buitenstaanders erbuiten zouden blijven, en dat lukte.

PowerPoint

Op een PowerPoint-presentatie die Crimesite in handen heeft is duidelijk het boek De Achterkant van Nederland, van Volkskrant-journalist Jan Tromp en Pieter Tops van de Politieacademie te zien. Hun analyse over verwevenheid van georganiseerde criminaliteit in de Brabantse wijken sprak duidelijk tot de verbeelding bij het Openbaar Ministerie en de rechters in Zeeland-West-Brabant die de bijeenkomst organiseerden. Tromp en Tops timmerden in die tijd stevig aan de weg met de lancering – onder meer in de Volkskrant – van hun concept “ondermijning”, maar werden ook bekritiseerd.

In januari van 2017 publiceerde de Volkskrant enkele voorpublicaties uit het boek De Achterkant van Nederland. Tops en Tromp interviewden daarbij (toenmalig) officier van justitie Greetje Bos, van het parket Zeeland-West-Brabant.

Lichtend voorbeeld

Het symposium was een paar maanden later.

De casus van één West-Brabantse familie uit Waalwijk werd in de PowerPoint-presentatie als lichtend voorbeeld gesteld van criminelen die niet makkelijk konden worden aangepakt.

Deze familie werd omschreven als een ‘(on)aantastbare familie’. Er werden veertien privéfoto’s van deze familie gepresenteerd waarop mensen te zien waren op feestjes, trouwpartijen, vakanties en in huiselijke kring. De foto’s waren vooral van Facebook geplukt. Gezichten waren duidelijk te zien en namen waren voor de bezoekers leesbaar. Ook werden minderjarige kinderen getoond.

Bij iedere foto was vermeld dat de familie in soft- en synthetische drugs (“syndru”) zou handelen.

Actie

Ten tijde van het symposium (7 juni 2017) was het zonneklaar dat er tegen de familie op korte termijn een actie zou gaan plaatsvinden. En dat gebeurde ook: een maand later, op 11 juli 2017. Bij die inval is een groot contant geldbedrag gevonden.

Op basis daarvan werden op 22 juli 2020 twee verdachten veroordeeld voor witwassen.

Brief van president

Op dat moment wisten de verdachten nog niet dat er een symposium had plaatsgevonden waarin zij de hoofdrol hadden gespeeld en dat een rechter die daarbij was geweest in hun zaak betrokken was geweest.

Dat veranderde pas twee jaar later toen het hoger beroep liep. Uit het niets kreeg de advocaat van de familie, Yehudi Moszkowicz, medio 2022 een brief van de president van de rechtbank, waarin deze de feiten tijdens het symposium opbiecht.

De president had kennelijk eerder niet de noodzaak gezien om Moszkowicz te informeren.

Niet uit het niets

Toch kwam die onthullende brief mogelijk niet geheel uit het niets.

De NRC had namelijk in december 2021 al bericht over het symposium. In dat artikel waren scherpe kanttekeningen gemaakt omdat vast was komen te staan dat op het minisymposium ook met rechters was gesproken over de camping “Fort Oranje” in Zundert. En dat was vóórdat rechters een vonnis moesten vellen over de sluiting van die camping (die een broeinest van criminaliteit zou zijn).

Schoon schip

De president van de rechtbank in Breda achtte het kennelijk noodzakelijk om voor de behandeling van het hoger beroep tegen de verdachten uit de ‘onaantastbare’ familie schoon schip te maken.

Advocaat Yehudi Moszkowicz heeft nu het gerechtshof in Den Bosch gevraagd het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk te verklaren. Hij vindt dat zijn cliënten ernstig zijn geschaad in hun belangen. Moszkowicz:

Het OM heeft door het organiseren van deze presentatie en het hierin verweven van een lopend onderzoek niet alleen strafrechters, maar ook burgemeesters, bestuursrechters, en gemeente- en politieambtenaren aangesproken, om via allerhande wegen en middelen dit onderzoek uit te voeren en te zorgen dat de verdachten aangepakt en bestraft zouden worden.

‘Rechter moet neutraal zijn’

Ook heeft het Openbaar Ministerie volgens Moszkowicz bij rechters die mogelijk betrokken zouden worden bij de zaak vooringenomenheid proberen op te wekken. Dat was er uiteindelijk in ieder geval één. Moszkowicz:

De rechter die aanwezig was had zich toen hij betrokken raakte natuurlijk dienen terug te trekken of verschonen van het behandelen van de zaak, zodra het hem of haar duidelijk werd dat het over deze zaak zou gaan. Dat is niet gebeurd terwijl het absoluut evident moet zijn dat een rechter (en ook een rechter-commissaris) neutraal is.

Uitzoeken

Het gerechtshof Den Bosch besloot vorige week dat een raadsheer-commissaris nu precies moet gaan uitzoeken wat er is gebeurd op het symposium in Bergen op Zoom. Het hof wil weten wat het programma was, en wie, met name welke leden van de rechterlijke macht, aanwezig waren. Ook wil het hof weten welke informatie er is gedeeld en welke verslagen ervan zijn gemaakt.