‘Verdwenen gangster kon doek Vermeer terugbezorgen’

De beruchte Ierse crimineel Martin “the Viper” Foley zou de grootste kunstroof aller tijden kunnen oplossen. Maar sinds enkele maanden is hij plotseling gestopt met onderhandelen. Foley bemiddelde over de teruggave van doeken van Vermeer, Rembrandt, Degas, Manet en anderen, die 30 jaar geleden zijn gestolen uit een galerie in Boston, Massachusetts. Schattingen over een mogelijke actuele waarde van die buit belopen een miljard dollar.

Onderhandelingen

Met name het schilderij van Johannes Vermeer, “Het Concert”, is beroemd. Het is waarschijnlijk het meest waardevolle kunstwerk dat door een roof is verdwenen. Kunstspeurder Charles Hill zegt in de Guardian dat het contact met Foley is gestopt. Foley heeft beloofd om de werken terug te bezorgen. In de zomer van 2019 waren er geheime onderhandelingen waarbij werd gesproken over een ontmoeting van Charles Hill met overlevende leden van de bende die indertijd de roof heeft gepleegd. In Ierse media lekte dit jaar in februari hierover iets uit. Deze zomer is het contact met Foley onderbroken.

Christus in de Storm

Het Concert van Vermeer en onder meer “Christus in de Storm op het meer van Galileia” van Rembrandt werden in de nacht van 18 maart 1990, na het Ierse feest van St. Patrick’s Day, weggenomen. Andere waardevolle werken waren onder meer: “Chez Tortoni” van Manet, vijf schetsen van paarden van Degas en een landschap van Govert Flinck.

Twee mannen, verkleed als politieagenten, betraden het Isabella Stewart Gardner-museum in Boston. Ze overvielen en boeiden de bewakers en bleven bijna anderhalf uur binnen om de door hen gewenste kunstwerken te selecteren. Het museum heeft een beloning van 10 miljoen dollar uitstaan voor informatie die leidt tot het retour van de schilderijen. In het museum hangen sindsdien op de plaats van de gestolen werken lege lijsten. (tekst gaat verder na reclame)

 

West-Dublin

Charles Hill en een cameraploeg van de BBC reisden vorig jaar herfst in het grootste geheim naar West-Dublin waar een crimineel contact van Foley werd gesproken (volgende week is de documentaire op BBC4 te zien). Er zijn serieuze aanwijzingen dat de doeken indertijd naar Ierland zijn overgebracht. Althans, het contact zegt dit in de film.

Foley heeft een reputatie als lid van de bende van Martin Cahill. Hij zou vijf aanslagen op zijn leven hebben overleefd en veertien keer gewond zijn geraakt. Zijn carrière begon met gewelddadige roofovervallen en hij werd uiteindelijk vooral bekend voor het organiseren van criminele incasso’s. De laatste jaren woonde hij in Ierland in relatieve rust. Hij heeft wel een geschil met de Ierse belastingdienst over een schuld ter waarde van 738.449 euro.

In 1990 leidde het spoor van het onderzoek naar Italiaanse of Ierse criminelen uit Boston, onder wie James “Whitey” Bulger, tot aan zijn arrestatie in 2011 in Santa Monica één van de meest gezochte criminelen in de Verenigde Staten. Bulger werd in 2018 in zijn cel vermoord.