In de voortgangsrapportage Outlaw Motorcycle Gangs (OMG’s) 2018 van het Landelijk Informatie en Expertise Centrum (LIEC) dat donderdag naar de Tweede Kamer is gestuurd, staat dat de integrale aanpak tegen outlaw motorclubs zijn vruchten afwerpt en er successen worden geboekt. In het rapport staat dat enkele OMG’s civielrechtelijk zijn verboden en dat de verboden clubs aanzienlijk minder nadrukkelijk aanwezig zijn in de openbare ruimte. Ook het aantal incidenten waar deze clubs bij betrokken zijn, is afgenomen.

Versnippering

Uit de rapportage blijkt echter dat de problematiek met OMG’s nog niet volledig is oplost. Criminele motorclubs raken meer versnipperd, er is nog een kleine stijging te zien in het aantal leden en de financiële stromingen rondom OMG’s zijn nog lastig inzichtelijk te maken. De voortgangsrapportage doet verslag van de gezamenlijke inspanningen in 2018 ten behoeve van de integrale aanpak van outlaw motorclubs. Gemeenten, politie, Openbaar Ministerie, Belastingdienst/FIOD en Koninklijke Marechaussee dragen bij aan deze aanpak die in 2012 is gestart.

Kopstukken opgepakt

In het rapport staat dat van een aantal grotere criminele, of zeer gewelddadige motorbendes in 2018 de leiders en sleutelfiguren zijn aangehouden. ‘Een aantal van de in voorgaande jaren aangehouden leiders is in 2018 in eerste aanleg vervolgd en/of veroordeeld. Deze (strafrechtelijke) aanpak heeft effect: het leiderschap en organiserend vermogen van de bendes wordt verstoord. De bestuurlijke aanpak resulteerde in het (al dan niet tijdelijk) sluiten van zestien clublocaties. Daarnaast is de vestiging van zes clublocaties geweerd.’ (tekst loopt door onder de advertenties).

Lichte stijging leden

Het aantal leden dat de politie in beeld heeft steeg van 1.980 in 2017 met 150 naar 2.130 in 2018. In 2016 was dit aantal 1.940. Een groot deel van deze stijging wordt veroorzaakt door Caloh Wagoh Main Triad MC dat ruim 100 nieuwe leden verwelkomde. De overige OMG’s laten geen grote wijziging in ledenaantallen zien. Onder de categorie ‘Overig’ vallen leden van onder andere Animals MC, Black Sheep MC, Demons MC, Gringos MC, Rebelcrew MC, Veterans MC en Trailer Trash Maro Djipen die zijn waargenomen. Black Sheep is met ruim 70 leden de grootste club in de categorie ‘Overig’.

Groei brotherhoods

Er zijn wel veel mutaties ten aanzien van de leden die in beeld zijn. Dit is voornamelijk aan de orde bij clubs die verboden zijn of waar tegen een verbodsprocedure loopt, zoals Hells Angels, Satudarah, No Surrender en Bandidos. De verboden clubs zijn door de integrale aanpak minder zichtbaar aanwezig in de publieke ruimte. Het aantal incidenten in het publieke domein waarbij deze clubs betrokken zijn, is als gevolg hiervan afgenomen. Het aantal brotherhoods en supportclubs blijft wel groeien. Daarnaast worden nieuwe clubs opgericht die minder onder de radar blijven. Deze trend, die ook in voorgaande rapportages werd geconstateerd, blijft doorzetten.

Minder streng toelatingsbeleid

De nieuwe bendes werken vaak in netwerkstructuren. Een kenmerkend onderscheid vormt het minder strenge toelatingsbeleid. Beide factoren zorgen ervoor dat deze groeperingen in korte tijd sterk kunnen groeien en ook gegroeid zijn. Caloh Wagoh is hiervan het meest uitgesproken voorbeeld, maar ook Kings Syndicate en de kleinere clubs Crypto en Barowette passen in de trend.

MC Darahbaru

Satudarah blijft met ruim 750 leden de grootste 1% motorclub in Nederland. Daarna volgen de Hells Angels en No Surrender met respectievelijk 400 en ruim 300 leden. De verboden clubs laten echter ook tegenreacties zien. Zo heeft Satudarah onder de naam MC Darahbaru een nieuwe club opgericht met een vergelijkbare naam en clubkleuren en paste Bandidos (een onderdeel van) de clubkleuren aan. Beide vormen van voortzetting worden of zijn aangepakt. Daarnaast is er een verplaatsing gaande van activiteiten naar België vanwege het gebrek aan instrumentarium en een integrale aanpak zoals Nederland die kent; het zogeheten waterbedeffect.

Minder prominent

De integrale aanpak van No Surrender lijkt het leiderschap en het organiserend vermogen van de motorclub te verstoren. Een zoektocht naar nieuwe machtsstructuren, verdeeldheid en afsplitsingen zijn duidelijk zichtbaar. Ook No Surrender-leden zijn minder zichtbaar aanwezig in het publieke domein.

Jarenlange celstraffen

In het rapport staat verder dat in 2018 wederom leiders en sleutelfiguren van een aantal grotere criminele motorclubs zijn aangehouden, zoals van Satudarah en Caloh Wagoh. Ook is een aantal van de in voorgaande jaren aangehouden leiders in 2018 in eerste aanleg vervolgd en/of veroordeeld. Als successen worden in het rapport onder meer de jarenlange gevangenisstraffen tegen verschillende kopstukken van Hells Angels Haarlem en Satudarah Geleen genoemd.

185 lopende onderzoeken

In 2018 waren er in de categorie strafbare feiten gepleegd in georganiseerd verband in totaal 185 lopende onderzoeken die een link hadden met een OMG of enkele OMG-leden. Van dit totaal betrof het in 120 gevallen een onderzoek naar een OMG. Satudarah, No Surrender, Caloh Wagoh, Hells Angels en Trailer Trash Travellers kwamen het meest in deze onderzoeken voor.

361 verdachten

Van de 361 verdachten in 2018 zijn er 135 van Satudarah, 116 van No Surrender, 42 van Caloh Wagoh, 22 van Trailer Trash Travellers, 19 van Hells Angels, 7 van Black Sheep, 7 van Bandidos en 5 van Red Devils.

De samenwerkende overheidspartners pleiten verder voor een snelle invoering van bestuurlijke verboden van criminele motorclubs. Dat een aantal van hen nu civielrechtelijk verboden is, maakt een bestuurlijk verbod volgens de voortgangsrapportage niet minder belangrijk. In het regeerakkoord is aangekondigd dat er een bestuurlijk verbod op criminele motorbendes komt.