Justitie heeft opnieuw een belangrijke stap gezet in de strijd om het gebruik van ontsleutelde pgp-berichten voor berechting van verdachten in vele onderzoeken naar (bijvoorbeeld) liquidaties. De rechtbank wees een verzoek om nader onderzoek in de zaak tegen “Noffel” F. af. Zijn advocaat heeft de rechtbank gewraakt.

Door Wim van de Pol

In Amsterdam worden de gekraakte pgp-berichten gebruikt in een tiental onderzoeken naar zware misdaad. In heel Nederland gaat het om meer dan honderd zaken. Woensdag had de inhoudelijke behandeling van de zaak tegen Naouafal “Noffel” F. (37) moeten beginnen. Hij staat terecht voor het opdracht geven van de mislukte moordaanslag op Peter R., in het najaar van 2015 in Diemen. Vanochtend vroeg zijn advocaat Inez Weski om aanhouding voor nader onderzoek naar de waarde van het pgp-bewijs.

Medeverdachten die de aanslag daadwerkelijk uitvoerden zijn in juli vorig jaar veroordeeld met straffen tot 20 jaar cel. In door het Nederland Forensisch Instituut gekraakte pgp-telefoons van twee van hen komen berichten voor van een persoon die zij “Buik” of “Tijger” noemen. In een serie berichten heeft het er sterk de schijn van dat Buik en Tijger de schutters heeft aangestuurd.

Vier onderzoeken

In een strafrechtelijk onderzoek naar de leverancier van pgp-telefoons Ennetcom deed justitie in 2016 een inval in servers van Ennetcom in Canada. Het Openbaar Ministerie kreeg een kopie van die servers en wist 3,6 miljoen gecodeerde berichten te ontsleutelen. De Canadese rechter ging ermee akkoord die data te gebruiken in vier onderzoeken. Als de Nederlanders de berichten in een andere zaak wilden gebruiken dan zou een rechter-commissaris in Nederland daarvoor toestemming moeten geven.

Dat is in het onderzoek naar Naoufal F. gebeurd.

In die Canadese data komt een e-mailadres voor van gebruiker CWXH690U. Dit is volgens het Openbaar Ministerie niemand minder dan Noffel F.. De persoon “CWX” is door de recherche in een ingewikkelde analyse geïdentificeerd wordt als dezelfde persoon als “Buik” en “Tijger”.

Zoeken

De rechter-commissaris heeft een aantal zoekopdrachten in de Ennetcom-data goedgekeurd. De berichten die hierin naar voren zijn gekomen noemt het Openbaar Ministerie ‘de dataset Tandem’, de berichten die gebruikt worden voor het bewijs over de aanslag op Peter R.. Bij het NFI kan de recherche met een speciale software (“Hansken”) zoeken in die dataset.

Officieren van justitie Alexandra Bijleveld en Koos Plooij selecteerden zeven berichten die zij van belang achten voor de bewijsconstructie over Noffel-CWX en het aansturen van de aanslag op Peter R.. In totaal hebben ze aan het dossier 75 in hun ogen relevante berichten gevoegd. Er zijn in hun zoekslagen naar CWX ongeveer 7.000 berichten opgedoken die niet van belang zijn voor het Tandem-onderzoek maar wel voor andere Nederlandse onderzoeken naar (bijvoorbeeld) liquidaties. Aan advocaat Inez Weski is een cd-rom ter beschikking gesteld. Hierop staan volgens het Openbaar Ministerie alle relevante data die in Canada zijn gevonden: e-mails, bijlagen, contactpersonen en notities.

Niet transparant

Advocaat Weski betwist allereerst de rechtmatigheid van de inbeslagname van de Canadese data. Ze ondersteunt dat met de analyse van een specialist op het gebied van de internationale wetgeving over dataprotectie.

Tevens vindt ze dat het samenstellen van het bewijs op de cd-rom niet transparant is gegaan. Ten eerste is er geen verslag van de wijze waarop de dataset Tandem is samengesteld. Ten tweede is er volgens haar geen controle op hoe de zoekmachine van het NFI zoekopdrachten uitvoert. Ook hierover ligt er een rapport, van een dataspecialist.

Twee maal kreeg Weski kort de gelegenheid bij het NFI de zoekslag en de data op de cd-rom te controleren. Volgens haar bleek toen dat er daar geen sprake was van een ‘dataset Tandem’ en dat de politie als met een sleepnet zocht in de 3,6 miljoen berichten. De zoekslagen leverden volgens haar ook andere uitkomsten op dan die op de cd-rom. Nader onderzoek vond de rechter-commissaris onnodig.

Wraking

Advocaat Weski zei laat in de middag dat ze ‘niet anders kan’ dan de rechtbank wraken. Zij noch haar client kunnen volgens haar goed onderzoek doen naar de juistheid van de pgp-berichten die moeten bewijzen dat hij CWX is. Zoeken is fysiek voor de verdediging niet mogelijk, aldus Weski. F. kan volgens haar niet eens in de cd-rom zoeken door zijn beperkingen in de gevangenis: ‘Client kan alleen scrollend door de cd-rom gaan, niet zoeken.’ Volgens Weski is de rechtbank vooringenomen met betrekking tot het recht op contra-expertise van F..

Weski tegen de rechtbank:

De rechtbank is slechts geïnteresseerd in wat het Openbaar Ministerie selecteert.

Naoufal F. liet weten het vertrouwen in deze rechtbank te hebben verloren en zal niet meer verschijnen. De wrakingkamer zal waarschijnlijk donderdag bijeenkomen.

Zie ook:

Noffel F.: ‘ik ben niet die Buik’ (UPDATE)

Rechtszaak Noffel na de zomer verder (UPDATE)