De rechtbank in Amsterdam heeft maandag besloten de behandeling van een grote drugszaak aan te houden in afwachting van het opstellen van vragen van de rechtbank in Leeuwarden aan de Hoge Raad over bewijs dat door de hacks op Sky ECC en EncroChat tot stand is gekomen. Vorige week hadden de advocaten hierom verzocht. Inmiddels hebben de afgelopen periode vier rechtbanken in Nederland de behandeling van een grote drugszaak hierom onderbroken: in Leeuwarden, Zwolle, Utrecht en nu in Amsterdam.
Hoge Raad
De rechtbank in Amsterdam wil in de zaak 26Velp de vragen afwachten die door de rechtbank Noord-Nederland (Leeuwarden) zullen gaan worden voorgelegd aan de Hoge Raad. Op 20 december zal de rechtbank besluiten hoe de zaak verder gaat. Mogelijk besluit de rechtbank dan om de beantwoording van de zogeheten prejudiciële vragen aan de Hoge Raad af wachten. Daarmee kan ongeveer vijf maanden gemoeid zijn.
De Hoge Raad zal dan antwoord geven over rechtsvragen die door advocaten in veel strafzaken over de hacks op Sky en Encro zijn gesteld. Het is goed mogelijk dat de Hoge Raad in het gebruik van het bewijs uit de encryptiediensten geen probleem ziet. Andere rechtbanken hebben zonder bezwaar mensen veroordeeld op basis van berichten die verdachten zouden hebben verstuurd met Sky- of Encro-telefoons.
Verspilling
Het Openbaar Ministerie heeft zich in een brief aan alle rechtbanken geuit tegen het staken van strafzaken om deze reden. De berichten kunnen volgens het OM gewoon gebruikt worden omdat ze rechtmatig zijn verkregen en omdat de werkwijze is getoetst door rechters in Frankrijk in Nederland. Het OM spreekt van verspilling van zittingsdagen als gevolg van de vertragingen die de onderbrekingen van strafzaken zullen opleveren.
Vertrouwensbeginsel
Maar de rechtbank in Amsterdam zegt het van belang te vinden om de formulering van de door de rechtbank Noord-Nederland te stellen vragen af te wachten voordat zij een verdere beslissing neemt in het onderzoek 26Velp.
De rechtbank zegt dat de vragen in moeten gaan op ‘de reikwijdte van het interstatelijk vertrouwensbeginsel en – hiermee communicerend – ook de rol van de Nederlandse rechter in het zogenaamde brononderzoek van dit onderzoek.’
Zwaarder wegen
De rechtbank zegt dat de beantwoording van de vragen zwaarder weegt dan dat zaken verdere vertraging oplopen en er zittingsruimte verloren gaat. De rechtbank weegt ook mee dat de voorlopige hechtenis van de verdachten al in mei 2021 werd opgeheven en dat de inhoudelijke behandeling nog niet begonnen is en dat er zich geen slachtoffers of benadeelde partijen hebben gemeld.
Zie meer over de juridische kwesties die spelen rond de inzet van bewijs uit de politie-hacks op de encryptiediensten:
Het overzicht: Ennetcom en PGPSafe (#1)
Encryptiediensten, het overzicht: Sky-ECC (#3)