Cevdet Yilmaz werd in 1984 veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf, voor de zesvoudige moord die hij op 5 april 1983 pleegde in het Delftse café ’t Koetsiertje. In 2021 werd hem gratie verleend.

Yilmaz (1956) hoorde bij de ‘tussengeneratie’; hij leefde in de Turkse gemeenschap, maar zocht ook aansluiting bij de Nederlandse samenleving. In 1983 werd hij genaturaliseerd.

Het was op 18 maart van dat jaar al bijna misgegaan in een ander Delfts café. Hij kreeg er ruzie en bedreigde andere bezoekers met een vuurwapen. Hij had al eens verkondigd: ‘Eén moord is niet goed, je moet er meteen vijf pakken.’

Cevdet had een verstoorde relatie met vrouwen. Zijn vader sloeg zijn moeder. Zelf mishandelde hij eveneens zijn moeder, en zijn beide zusters en zijn vrouw, zo bleek later uit een onderzoek in opdracht van de rechtbank.

’t Koetsiertje ligt tegenover het politiebureau. Het zijn jongens van de gestampte pot die daar komen en er wil nog wel eens een knokpartijtje ontstaan. Bloemenman Gerard Sneekes is er, de avond van de 5e april, met zijn vrouw Tonie en dochter Carmen (12). Hij ziet het wel zitten om het café over te nemen van eigenaar Hans de Hoog.

Tegen half zeven betreedt Yilmaz het pand. Cevdet heeft een aanvaring met één van de aanwezigen, Ton Smits. ‘Je mag dan wel een Nederlands paspoort hebben, je bent en blijft een kanker-Turk’, voegt Smits hem toe. Yilmaz is in zijn eer aangetast. Hij voelt zich nog erger vernederd als Smits hem met één klap tegen de grond slaat en andere gasten hem uitlachen. Ted de Turk verlaat woedend ‘De Koets’.

Twaalf minuten later is hij terug, met een 9 mm pistool. Hij loopt naar Smits, trekt het wapen en schiet hem midden in zijn gezicht. Ton Smits is meteen dood. Met getrokken pistool gaat Cevdet Yilmaz hierna op weg naar buiten, waarbij hij kalm en beheerst, bijna in executiestijl, vrijwel iedereen doodschiet die hij op zijn weg vindt: Wim van Baarle, Jan van Drongelen, Wim Janssen, Tonie Sneekes en Carmen Sneekes. Vier andere bezoekers raken zwaargewond. Gerard Sneekes, die aan een toekomst wilde bouwen in ‘t Koetsiertje, ziet zijn vrouw en dochter voor z’n ogen sterven.

Yilmaz schiet in totaal 12 keer, in 30 seconden tijd. Buiten zwaait hij nog naar een bekende die voorbij komt.

Een paar dagen later wordt Cevdet Yilmaz gearresteerd.

Yilmaz werd op 14 oktober 1984 veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Sindsdien trachten zijn advocaten hem via verlofaanvragen terug te krijgen in de maatschappij. Enkele jaren lang lukte dat zelfs: de tbs-kliniek in Utrecht, waar hij sinds 2001 vastzat, laat hem regelmatig met begeleid verlof gaan. Hij sticht zelfs een nieuw gezin. In december 2009 besloten minister Hirsch Ballin en staatssecretaris Albayrak van Justitie het verlof in te trekken.

Ted de Turk geeft zijn juridische strijd niet op. Op 10 juli 2014 boekt hij een overwinning: in een kort geding bepaalt de rechtbank in Den Haag dat de Staat moet meewerken aan ónbegeleid verlof, omdat justitie in 2001 zelf om tbs-behandeling verzocht had. Onbegeleid verlof is in dat proces een gebruikelijke stap, als de behandeling positief verloopt.

Mededogen met de nabestaanden lijkt Cevdet Yilmaz niet te hebben. Hij heeft nooit spijt betuigd. Sterker nog: in de documentaire ‘Ted de Turk’ schoot hij continu in de slachtofferrol. ‘Het lag niet aan mij’, vond Yilmaz, die voor het eerst in het openbaar praatte over zijn daad. ‘Door die ene fatale aanval van hem… Daarna had ik geen controle meer. Het ging zo automatisch… Ik wou deze plek verlaten. Die andere zaken zag ik niet.’

Waarom Cevdet Yilmaz zijn moorden pleegde, is nooit duidelijk geworden. ‘Yilmaz heeft schijnbaar zonder motief zes mensen van hun leven beroofd’, betoogde procureur-generaal Meijring tijdens het hoger beroep. ‘Het echte waarom zal wel nooit beantwoord worden. Hij vormt een ernstige bedreiging voor de samenleving en bovendien bestaat het gevaar dat hij nog meer mensen doodt. Zo iemand moet levenslang uit de maatschappij worden gehouden.’

In 2021 wordt Yilmaz tegen alle verwachtingen in toch gratie verleend, tot verbijstering van nabestaandenorganisaties. De rechter corrigeert de minister van Rechtsbescherming Sander Dekker (VVD), die hem in eerste instantie gratie weigerde.

Hij leefde al sinds 2016 buiten de gevangenis, onder toezicht. Hij werd in 2004 vader, en trouwde in 2007. De gratie wilde hij om naar Turkije te kunnen vertrekken. Niet bekend is of hij daar nu daadwerkelijk verblijft.

Bekijk meer profielen van criminelen in Wie is wie.