De Amsterdamse politie is nu een jaar lang bezig met criminelen die zich bezighouden met liquidaties op allebei wijzen te pesten, met name door invallen te doen op verdachte verzamelplaatsen. Nieuwe Revu sprak erover met Hanneke Ekelmans, chef van de recherche. Ze vond niet alle acties een succes.

Publiek

Volgens Ekelmans is besloten tot de nieuwe aanpak omdat niet betrokken publiek steeds meer risico loopt door de wilde schietpartijen. De politie stapt regelmatig naar binnen op zogeheten “sleutelplaatsen” waarover de recherche informatie heeft dat er zich veel criminelen ophouden, wapens aanwezig zijn of drugs of spullen worden doorgegeven. Het zijn shisha lounges, koffie– en theehuizen, cafés of spyshops.

Challenger

Bij de mega-actie rond koffiehuis The Challenger in Amsterdam-West werden vele tientallen agenten ingezet en een helikopter. Het was de vaste hang-out van moordverdachte Anouar B. en diens familieleden. Het resultaat was mager: negen aanhoudingen, maar alleen omdat er een illegaal gokspelletje bezig was en zeven mensen die geen identiteitspapieren bij zich hadden. Wapens of drugs werden niet gevonden.

Concrete informatie

Andere acties leverden meer op. Eind september 2014 werden vuurwapens, geld en een paar dure auto’s in beslag genomen in koffiehuis Londen in de Staatsliedenbuurt. In een spyshop bleek sprake van wapenhandel. Ekelmans:

Ten eerste krijgen we weleens concrete informatie uit een lopend onderzoek. Dan moet je denken aan iemand die iets verklaard heeft over een bepaalde locatie. Of bijvoorbeeld informatie die we uit tapgesprekken binnenkrijgen.

Er komt ook info van oplettende wijkagenten:

Als die ziet dat er specifiek publiek op rare tijdstippen een bepaalde tent bezoekt, kan dat reden zijn om een bezoekje te brengen. In feite creëren we dan een bevoegdheid. Als je eigenlijk geen concrete verdenking hebt, maar alleen het signaal dat er in een bepaalde tent dingen gebeuren die niet kloppen, dan kijken we met andere instanties welke bevoegdheden zij hebben. Denk aan de Voedsel- en Warenautoriteit of de Belastingdienst. Die kunnen een zaak controleren op horecaver- gunningen of de papieren. Stel dat een van deze instanties op een wapen stuit, dan kunnen wij als politie een strafrechtelijk onderzoek beginnen op basis van de Wet wapens en munitie.

Misbruik

Advocaten vinden dat de politie geen misbruik mag maken van bevoegdheden. Net zoals de politie soms auto’s controleert op grond van de Wegenverkeerswet en dan feitelijk op zoek is naar wapens en drugs. Ekelsmans bestrijdt die kritiek:

Als we random plekken zouden kiezen, snap ik de kritiek, maar in het dossier zit altijd een onderbouwing waarom we bij een bepaald pand uitgekomen zijn.

De politie zit sommige personen ook expres voortdurend op de huis door ze te volgen en op andere manieren te laten weten dat ze in de gaten gehouden worden. Maar dat gebeurt al vele jaren, bijvoorbeeld door zogenaamde “verkeerscontroles”. Ekelsmans:

Als ik ze weg kan pesten, pest ik ze weg. Als ik ze op kan sluiten: nog beter, want anders gaan ze in een ander land gewoon door met hun criminele activiteiten.

Happy meal

Of het effectief is dat staat te bezien. De al jaren in Libanon gedetineerde Mink Kok vertelde Crimesite ooit dat hij regelmatig zijn achtervolgers aansprak. ‘Dan draaiden ze hun raampje open en dan zei ik iets van: jongens, dit schiet toch niet op, hou toch op.’

Advocaat Jillis Roelse kent één cliënt die is geëmigreerd door het pesten. Een andere cliënt piekert daar kennelijk niet over. Tegen Revu: ‘Toen hij een keer bij de McDrive stond te wachten, is hij op de rechercheurs afgestapt. Hij zei: Ik koop nu twee Happy Meals. Kan ik jullie ook wat aanbieden?’