De ambitie bij het Openbaar Ministerie en advocaten om in bepaalde grote strafzaken procesafspraken te maken, om tegen wat lagere strafeis tot een snellere afwikkeling van die zaken te komen, heeft een flinke knauw gekregen door een vonnis van de rechtbank in Groningen. De rechtbank trekt zich in dat vonnis niets aan van de afspraken en straft veel hoger dan verhoopt.

Sjoemelen

In de zaak moest Amsterdammer Paul S. terechtstaan voor sjoemelen met recepten voor geneesmiddelen, illegale verkoop daarvan op internet, witwassen en oplichting. Zijn advocaat Marcel van Gessel en de officier van justitie waren tot elkaar gekomen om afdoeningsafspraken te maken.

In maart had de officier van justitie de rechtbank meegedeeld dat de verdediging en de officier van justitie overeenstemming hadden bereikt over een afdoening. Volgens de officier van justitie werd met het afdoeningsvoorstel tegemoet gekomen aan de belangen van strafvordering, aan de persoonlijke belangen van verdachte, en ook aan de belangen van de benadeelde partijen.

Voorwaardelijke celstraf

Overeengekomen was dat S. de feiten op de tenlasteleggingen zou ‘erkennen’, dat de verdachte niet zou hoeven zitten en alleen voorwaardelijke celstraf zou resteren, en een beperkte ontnemingssom zou betalen.

De officier van justitie verzocht aan de rechtbank om tot een vonnis te komen conform aan het afdoeningsvoorstel.

Ernst van de feiten

Daar voelde de rechtbank niets voor, zo blijkt uit het vonnis van afgelopen donderdag:

De rechtbank is van oordeel dat de afspraak die is gemaakt met betrekking tot de op te leggen straf absoluut geen recht doet aan de ernst van de bewezen verklaarde feiten.

Verder vindt de rechtbank het onduidelijk wat is bedoeld met ‘erkenning’ door de verdachte van de bewezen feiten. Het is de rechtbank opgevallen, aldus het vonnis, dat Paul S. kennelijk geen volledige openheid van zaken heeft gegeven.

De rechtbank zegt daarom niet mee te gaan in het voorstel voor procesafspraken en legt Paul S. een celstraf op van drie jaar, wel met aftrek van 100 dagen voorarrest.

Onthutst

Zijn advocaat Marcel van Gessel is onthutst en zegt dat dit wat hem betreft einde oefening is wat betreft procesafspraken:

Helaas is door dit vonnis het einde van de net ontwikkelde praktijk om procesafspraken te maken om zeep geholpen. Kennelijk praten rechters wel over verminderen van werkdruk maar is de bereidheid daar op een creatieve wijze mee om te gaan niet bij iedereen aanwezig. Helaas, dan maar weer ouderwets jarenlang procederen.

In vier strafzaken is nu een poging gedaan om te komen tot procesafspraken. Recent lukte dat in een zaak in Lelystad en eerder in Rotterdam. In Zwolle mislukte het recentelijk omdat niet alle verdachten in een zaak meegingen met de afspraken.

Naar verwachting zullen door deze uitspraak verdachten geen risico’s meer willen nemen. Ze zullen willen procederen met oog op een kans op een zo laag mogelijke straf.