De teamchef van undercoveragent A-4265, die zich op 14 april 2021 met zijn dienstwapen van het leven beroofde, heeft deze week in zijn verhoor in de zaak tegen de van grootschalige cocaïnehandel verdachte Joop M. op de meeste vragen geen antwoord kunnen geven. De man blijkt maar heel kort teamchef geweest te zijn in de periode dat de undercover werd ingezet, op Joop M. en zijn gezin. ‘Misleiding door het Openbaar Ministerie’, vinden de advocaten van M.. Er blijkt nog een andere teamleider te zijn geweest die een veel grotere rol heeft gespeeld.

(beeld Hessel de Ree DPG Media)

Door @Wim van de Pol

De tragische dood van agent A-4265 (“Peter”) staat helaas niet op zichzelf. Uit het rapport van de Commissie Brouwer bleek dat er nogal wat schortte aan de (psychische) begeleiding van Peter en aan de organisatie van dienst van de Landelijke Eenheid waarbinnen het team Werken onder Dekmantel functioneert.

En ten slotte is er de rechtszaak tegen Joop M., die volgens het Openbaar Ministerie met anderen grote partijen cocaïne liet binnenkomen met hulp van corruptie. De grote vragen die in de zaak over het werk van Peter zijn gerezen maken de kwestie nog veel pijnlijker.

Het staat al vast dat Peter in zijn infiltratie ernstig uit de bocht is gevlogen. Hij kreeg een intieme relatie met de vrouw van zijn doelwit en betrok het zoontje van het gezin in het spel als bron. Verder heeft hij waarschijnlijk al zijn acties niet voldoende vastgelegd.

Vermomming

Om de advocaten van M. de gelegenheid te geven te laten toetsen of de inzet van A-4265 wel volgens de regels verliep, of die wel proportioneel was, en of er voldoende verslag van is gedaan besloot de rechtbank in februari dat de teamleider van de agent zou moeten worden gehoord bij de rechter-commissaris. Dat verhoor heeft afgelopen woensdag en donderdag plaatsgevonden, online en met vermomming en stemvervormer.

December 2019

Het verhoor bleek goeddeels tijdverspilling omdat de teamleider op de meeste relevante vragen geen antwoord wist te geven. Een groot probleem is dat agent Peter in december 2019 is begonnen te werken, in maart 2020 werd het huis naast het doelwit, in Zevenbergschen Hoek door de politie daarvoor aangekocht. Maar de teamleider in het getuigenbankje begon Peter pas te begeleiden in januari 2021, enkele maanden voordat Peter zelfmoord pleegde. Hij zegt niet te weten wanneer het traject was aangevangen en zelfs geen contact met de nabestaanden van Peter te hebben gehad.

Pas tijdens het verhoor van de teamleider bleek dat er nog een teamleider was geweest, die de start, en het overgrote deel, van de infiltratie door Peter A-4265 heeft begeleid. Advocaten Esther Blok en Michel van Stratum vinden het misleidend van het Openbaar Ministerie dat dit niet eerder is verteld aan de rechtbank. Zij vroegen om een verhoor van deze tweede teamleider als getuige en de rechter-commissaris heeft dat verzoek ingewilligd, dat zal komende maandagmiddag plaatsvinden.

Onder ede

De ondervraagde teamleider wist – onder ede gesteld – vrijwel niets te vertellen. Hoewel zijn agent in grote geestelijke nood moet hebben verkeerd in de maanden voor zijn dood kon de teamleider desgevraagd niets vertellen over die omstandigheden. Hij stelde wel dat in zijn ogen de operatie heel zorgvuldig is verlopen, in tegenstelling tot wat de Commissie Brouwer concludeerde.

De advocaten van M. vinden dat ‘zeer ongeloofwaardig’ en zeggen dat de man ‘kennelijk een selectief geheugen’ heeft. Zij zeggen te overwegen om namens hun cliënt aangifte van meineed te doen. Het Openbaar Ministerie rapporteerde eerder dat er geen belastend bewijs over corruptie tegen Joop M. uit het werk van agent Peter was gebleken. Ook kwam er geen zicht op andere strafbare feiten. Maar was er misschien ook ontlastend bewijs opgekomen?

Inhoudelijk wilde of kon de teamchef hierover niets melden. Over hete hangijzers in het dossier, bijvoorbeeld over de weggelaten appjes uit de telefoons van agent Peter en de vrouw van zijn doelwit, zei de teamchef niets te weten.

Andere begeleiders

De praktische en tactische begeleiding van agent Peter is gedaan door drie anderen, en niet door een teamchef, zei deze ook nog.

Advocaten Van Stratum en Blok willen de rechtbank daarom vragen om ook deze drie mannen of vrouwen te horen als getuigen.

De teamchef onthulde verder dat er twee ‘sociale begeleiders’ hebben gewerkt in de zaak, die moesten toezien op het persoonlijk welzijn. Eén begeleider was gekoppeld aan Peter, de andere aan de Belgische politievrouw die poseerde als zijn vriendin. Ook hen willen de advocaten horen.

Leidinggevende

De teamleider verklaarde verder in strijd met wat een officier van justitie eerder had verteld aan de rechtbank over het sectorhoofd van de afdeling afgeschermde operaties waar de teamleider onder viel. Zij zou volgens de officier helemaal niet betrokken zijn geweest bij het infiltratietraject. De teamchef liet in het verhoor echter noteren dat deze vrouw juist altijd betrokken was geweest bij alle lopende operaties. De advocaten willen ook een verhoor van deze leidinggevende gaan vragen.

Maandag zou de inhoudelijke behandeling van de zaak beginnen. De advocaten zullen dan eerst om aanvullende getuigenverhoren gaan verzoeken. De start van de inhoudelijke behandeling zal daarom mogelijk worden uitgesteld.