Rechtspsycholoog Peter van Koppen heeft ernstige twijfels bij de veroordeling door het gerechtshof van Ad K. in de zaak van de verdwijning van Patrick van Dillenburg. In een nieuw boek zijn Van Koppen en mede-auteur criminoloog Floor Oosterwechel met name kritisch op de inzet van politie-infiltranten die zich ten opzichte van K. voordeden als zware criminelen (de Mr Big-methode), zo schrijft de NRC.

Klem

Patrick van Dillenburg zat in de cokehandel. Op 31 december 2001 arriveerde er op Schiphol een KLM-vlucht uit Suriname met de ex-echtgenote van Ronnie Brunswijk, de huidige vice-president van Suriname. Ze vervoerde cocaïne. Van Dillenburg wachtte haar op met mede-crimineel Fred T., en de zwaarverslaafde Ad K.. Ze stappen in een taxibusje.

Op de snelweg rijdt een auto het busje klem, maar de chauffeur weet met zijn passagiers te ontkomen. Drie dagen later verliet Van Dillenburg zijn woning in de Amsterdamse Jordaan en bleef hij spoorloos.

Shredder

Ad K. heeft ruim vijftien jaar later (vanaf 2018) tegen een undercoveragent verteld dat Fred T. en hij Patrick in opdracht van Surinaamse criminelen hebben gedood. Dat zou zijn gebeurd op het bedrijfsterrein op de Heining bij Halfweg, aan de rand van het Amsterdamse havengebied, niet ver van de loods waar in 1983 de ontvoerde Freddy Heineken werd vastgehouden.

Ad K. zegt dat Van Dillenburg drie keer met een kogel werd geraakt en daarna door hem met een houten balk doodgeslagen is. Het lichaam werd gedumpt in een kuil maar twee maanden later met Fred T. weer opgegraven en door een shredder van de Bo-rent gehaald, een smerig karwei. De in mootjes gehakte overblijfselen werden opgevangen in een dekzeil en in Noordwijkerhout uitgereden over een bollenveld.

Aldus het verhaal van K. volgens de politie-infiltranten van de eenheid Werken onder Dekmantel.

Klusjes

Vorig jaar is K. door het gerechtshof Amsterdam veroordeeld tot 16 jaar celstraf. Hij was in 2021 vrijgesproken door de rechtbank wegens gebrek aan bewijs. Fred T. is tijdens het proces aan natuurlijke oorzaak overleden. De bekentenis tegenover de undercoveragent was de basis voor de veroordeling.

De agent die poseerde als grote crimineel liet K. klusjes voor hem doen en er ontstond een vriendschap met K. en zijn vriendin.

Samen met andere undercovers spiegelt hij K. de mogelijkheid voor dat die met zijn hulp een restaurant in Cambodja zou kunnen openen. Mr Big zette K. onder druk om al zijn criminele acties te bekennen zodat Mr Big zou kunnen helpen, en erop inspelen als er onverhoopt problemen met politie zouden kunnen ontstaan. De bekentenis is opgenomen maar alleen flarden zijn goed verstaanbaar.

In vrijheid

De Hoge Raad heeft in 2019 in de Posbankmoord en de moord op Heidy Goedhart de Mr Big-methode zelf niet afgekeurd maar wel extra scherpe eisen eraan gesteld. De Hoge Raad benadrukt dat een verdachte in vrijheid de verklaring moet afleggen. In de zaak Goedhart volgde vrijspraak door het hof, in de Posbank-zaak niet.

Ad K. heeft steeds gezegd dat hij voelde dat hij indruk moest maken op de agenten. Dat ging hem als aartscrimineel en verslaafde goed af omdat hij wel vaker opschepte om zijn leven bij elkaar te kunnen hosselen.

Het gerechtshof stelde dat Ad K. niet onder druk stond en geloofde het gruwelijke verhaal niettemin.

Junk

Van Koppen wijst erop dat Ad K. destijds ‘een starnakele junk van 49 kilo’ was. Hij stelt na onderzoek dat het moordverhaal op zichzelf al zo onwaarschijnlijk is ‘dat het extra noodzakelijk is om het minutieus te controleren.’

En dat hebben politie en justitie volgens hem nagelaten. Zo is niet doorgevraagd naar opdrachtgevers, naar het verhaal van een kogel die afketste op de natte leren jas van Van Dillenburg, en naar de plaats waar het bloederige karwei met de shredder precies gebeurde. De administratie van Bo-rent wees niets uit over de huur van een shredder.

De politie onderzocht geen enkel ander scenario serieus, benadrukt Van Koppen. Advocaat Vito Shukrula is al in cassatie gegaan bij de Hoge Raad.

Na meerdere incidenten is de dienst Werken onder Dekmantel in 2022 opgeheven.