De afdeling Werken Onder Dekmantel (WOD) van de landelijke politie-eenheid wordt opgeheven. Dat heeft de minister van Justitie en Veiligheid in een brief aan de Tweede Kamer laten weten. De beslissing is door de Nationale Politie genomen in nauw overleg met het Openbaar Ministerie en het ministerie. De dienst stond zwaar onder druk nadat een politie-infiltrant zelfmoord pleegde en uit verschillende rapporten bleek dat er veel mis is met het leiding geven binnen de dienst en soms met het gedrag van de agenten.

Joop M.

De politiemensen van de eenheid hebben een lange opleiding achter de rug en zijn zeer gespecialiseerd. Ze hebben geleerd om zich uit te geven als crimineel en hun leefstijl daarop goeddeels aan te passen. De agenten worden nu overgeplaatst in afwachting van een nieuw op te richten afdeling.

Agent A-4265 was ingezet om te infiltreren op verdachte cocaïnehandelaar Joop M. en zijn gezin. Hij kreeg een affaire met de vrouw van M. terwijl hij thuis ook een relatie had. Hij kwam onder grote druk te staan door en tijdens zijn werk en pleegde in april 2021 zelfmoord. Zijn werk leverde geen bewijs op. Doordat de rechtbank wil weten hoe de inzet in zijn werk is gegaan is de rechtszaak over de zaak van M. ernstig vertraagd.

In sommige rechtszaken werden verdachten op grond van materiaal dat politie-infiltranten aandroegen veroordeeld, in andere werd de zogeheten Mr Big-methode afgekeurd door de rechtbank of hogere rechters.

Wangedrag

Een onderzoeksteam van oud-officier van justitie Oebele Brouwer hekelde het gebrek aan leiderschap binnen de WOD-afdeling. Ook binnen de directie waar de WOD onder viel was de kwaliteit van de leidinggevenden onvoldoende en was er sprake van een verziekte cultuur. Een commissie onder leiding van de oud-burgemeester van Haarlem Bernt Schneider leverde harde kritiek op het functioneren van de Landelijke Eenheid, waar soms geen veilige werkomgeving zou zijn.

Momenteel loopt er ook nog een intern onderzoek naar mogelijk wangedrag van een agent tijdens een infiltratieactie in Zuid-Amerika.

Afbouw

Afhankelijk van nog lopende operaties zal de afdeling zo snel mogelijk worden afgebouwd, rekening houdend met de veiligheid van de ingezette politiemensen.

De korpsleiding heeft besloten dat het geen zin heeft om de huidige organisatie aan te passen maar dat een geheel nieuwe structuur moet worden bedacht en ontworpen. Er is wel sprake van een vorm van ‘doorstart’ van elementen die goed functioneren.

Eerder besloot de minister van Justitie en Veiligheid, na advies van de commissie Schneiders, dat de Landelijke Eenheid wordt opgesplitst in twee landelijke eenheden, een operationele en een ondersteunende eenheid. Dit zou moeten leiden tot het ontstaan van twee toekomstbestendige, goed bestuurbare landelijke politieonderdelen, waar medewerkers veilig en professioneel hun werk kunnen doen. De herinrichting van de organisatie van het werken onder dekmantel past in de transitie van de Landelijke Eenheid en maakt er integraal onderdeel uit van, zegt de politie.