De nieuwe getuige Hidir K., die verklaarde tegen de Passage-verdachten en onder meer Willem Holleeder, blijkt gedurende acht maanden te hebben onderhandeld over een geldelijke vergoeding voordat hij toestemming gaf zijn verklaringen te gebruiken. Het is de vraag of dat volgens de wet is toegestaan.
Door @Wim van de Pol
Er is zijn volgens het Wetboek van Strafvordering drie soorten getuigen: gewone getuigen, kroongetuigen en anonieme bedreigde getuigen. Een “bedreigde getuige”, die Hidir K. naar eigen zeggen is, bestaat als zodanig niet. Nico Meijering, de advocaat van Dino Soerel (foto rechts), vindt dat door financiële toezeggingen te doen aan Hidir K. het Openbaar Ministerie voorbij gaat aan de wet.
Geen vergoeding
Basisregel is dat een getuige verplicht is te verklaren. Als een getuige te vrezen heeft voor zijn veiligheid dan kan hij een “anonieme bedreigde getuige” worden. Zo’n getuige heeft voor de waarheidsvinding in de ogen van de rechter, door de anonimiteit, een lagere status. De tweede uitzondering is de kroongetuige, iemand die zelf strafbare feiten pleegde maar in ruil voor zijn verklaring een halvering van de strafeis tegemoet kan zien. De Tweede Kamer verhinderde pertinent dat een kroongetuige enige vergoeding of tegenprestatie kan krijgen, omdat getuigen, volgens de geest van de wet, onbaatzuchtig dienen te vertellen.
1,4 miljoen
De 1,4 miljoen euro die kroongetuige Peter la Serpe ontvangt is dus volgens de wet eigenlijk niet mogelijk. De rechtbank heeft in het Passage-proces met mitsen en maren deze deal toch goedgekeurd, omdat dit voor de veiligheid van La Serpe van belang zou zijn. In hoger beroep krijgt het gerechtshof nu een zwaardere verantwoordelijkheid. Het hof moet niet alleen de vergoeding aan La Serpe toetsen maar ook bepalen of de andere kroongetuige Fred Ros (foto links) misschien enige vergoeding heeft gehad. Meijering:
Er zijn aanwijzingen dat aan de getuigen financiële toezeggingen zijn gedaan onder de vlag van veiligheid. Ros zal zijn huid niet voor minder hebben verkocht dan La Serpe.
En nu is daar ook nog de figuur Hidir K. die geld van de staat krijgt in ruil voor een belastende verklaring over – vooral – Dino Soerel die hij beschuldigt van geven van moordopdrachten.
Veiligheid
Een kroongetuige kan wettelijk geen geld of tegenprestatie ontvangen en een “gewone” getuige als Hidir K. al helemaal niet. Advocaat Meijering wil nu precies weten hoeveel K. tegemoet kan zien. In een eerdere brief heeft een officier van justitie geschreven dat het geld is dat is bestemd voor “veiligheid”. Maar dat maakt volgens Meijering niet uit.
Niets te verliezen
Volgens hem is de kern dat K. geld of een tegenprestatie krijgt in ruil voor een verklaring. Hij vindt het ‘geen toeval’ dat nu is gebleken dat op 18 maart 2012 uitlekte dat La Serpe 1,4 miljoen zou krijgen en de in een andere zaak gedetineerde K. zich op 19 maart 2012 bereid toonde kluisverklaringen af te gaan leggen, en daarmee dus de onderhandelingen over geld opende. Volgens Meijering een reuzenkans voor K., waar een gemiddelde ex-delinquent in Nederland moeilijk aan een baan of zelfs maar een bankrekening kan komen:
K. had alleen maar te winnen en niets te verliezen. En hij had de touwtjes in handen.
Geheim proces
K. legde door justitie vurig gewenste geheime verklaringen af en sprak af dat die pas zouden mogen worden gebruikt als er overstemming was over zijn veiligheid en de vergoeding die daarmee was gemoeid. Nico Meijering spreekt van een geheim proces waarin zijn cliënt Dino Soerel levenslange straf riskeert:
Mijn cliënt wenst niet het slachtoffer worden van een deels geheim proces. Alleen de Criminele Inlichtingendienst kon zijn kluisverklaringen toetsen, er kwam geen rechter aan te pas. Zelfs geen zaaks-officier van justitie.
Bovendien kan een dergelijke wijze van opstellen van geheime verklaringen ertoe leiden dat mogelijk ontlastende verklaringen of passages ongecontroleerd de papierversnipperaar in gaan, wat ook tegen de waarheidsvinding en de geest van de wet indruist.
Ruimte
Omgekeerd bleek, nadat het Openbaar Ministerie de woordelijk uitgewerkte verhalen van K. overlegde, dat er belastende maar vagere passages waren verdwenen. In de uiteindelijke kluisverklaringen waren die passages – Meijering zegt uit strategische overweging – niet meegenomen:
Hij kletst zoveel in de ruimte dat de verbalisanten het niet eens opschrijven. Omdat het laat zien met wat voor getuige we van doen hebben.
Een getuige die feitelijk niet veel te vertellen heeft, aldus Meijering (foto rechts) die stelt dat K. alleen grote namen in zijn verklaringen wenste te verwerken om zichzelf te kunnen verkopen en op de kaart te kunnen zetten, waarbij hij ruim gebruik kon maken van informatie die al in de media beschikbaar was.
Meijering wil precies weten welke vergoedingen en toezeggingen La Serpe, Fred en Hidir K. hebben gekregen van de Staat. Medio september beslist het Amsterdamse gerechtshof over alle verzoeken.
De meest recente berichten over Passage:
‘OM-top moet vertellen over kroongetuige-deal’ (UPDATE)
Hidir K. belastend voor Holleeder en Soerel
Zusjes Holleeder ingezet tegen Dino Soerel
Nieuwe verklaring over moord op Imaç
Nieuwe getuige tegen Ros over moord
Dino Soerel in hechtenis voor moorden