In de VS is opschudding ontstaan over een gedetineerde die voor het schrijven van een boek een voorschot kreeg van 150.000 dollar. Dat geld moet hij inleveren vinden de autoriteiten. Onlangs suggereerde rechter Frank Wieland dat Willem Holleeder zelf maar een boek moest schrijven over zijn belevenissen. Mag hij dat eigenlijk wel?
Twaalf jaar geleden werd de aan drugs verslaafde Curtis Dawkins in Michigan veroordeeld tot levenslang voor een overval waarbij een man om het leven kwam. Voordat Dawkins – getrouwd en vader van drie kinderen – verslaafd raakte, studeerde hij creatief schrijven aan de universiteit.
Graybar Hotel
In de gevangenis pakte Dawkins (foto) het schrijven weer op en kreeg hij tot zijn eigen verbazing een auteurscontract bij een gerenommeerde uitgeverij. Als voorschot op de royalties ontving hij een bedrag van 150.000 dollar, dat werd overgemaakt naar een onderwijsfonds voor zijn kinderen.
Dawkins boek Graybar Hotel verscheen vorig jaar zomer en kreeg binnen en buiten de VS lovende kritieken. Het is ook in een Nederlandse vertaling verkrijgbaar.
Het succesvolle debuut – over het dagelijks leven in de gevangenis – werd opgemerkt door justitie in Michigan. Die wil nu 90% van de opbrengsten van het boek als tegemoetkoming in de kosten van de detentie van de auteur. De openbaar aanklager heeft berekend dat de gevangenschap van Curtis Dawkins de staat Michigan inmiddels 372.000 dollar heeft gekost. 26 februari dient hierover een rechtszaak.
3,7 miljoen dollar
Justitie lijkt sterk te staan. Er zijn in de VS verschillende gevallen bekend van gevangenen die inkomsten, bijvoorbeeld verkregen uit een erfenis of schadevergoeding, moesten inleveren bij de staat. Vorig jaar haalde Michigan zo 3,7 miljoen dollar op, afkomstig van 294 gevangenen. Er zijn ook andere staten in de VS die een dergelijk pluk-beleid volgen. In Connecticut bijvoorbeeld moest een gedetineerde 900.000 dollar inleveren van een schadevergoeding van 1 miljoen die hij had ontvangen. Overigens, de meeste staten houden ook een deel van de inkomsten in die gedetineerden ontvangen voor hun werk binnen de gevangenismuren.
Nederland
In Nederland en Canada ontstond eind vorig jaar ophef over webcamafperser Aydin C. die een boek had geschreven over zijn zaak: het online chanteren en afpersen van minderjarige meisjes, dat onder andere leidde tot de zelfmoord van de Canadese Amanda Todd. C., veroordeeld tot meer dan 10 jaar cel, wist via een medegedetineerde zijn manuscript naar buiten te smokkelen. Het boek onder de titel ‘Ik spreek’ verscheen in eigen beheer online. Het leidde tot kamervragen.
Niet verboden
Een woordvoerster van het ministerie van Veiligheid en Justitie laat Crimesite weten dat het gedetineerden in Nederland niet verboden is om boeken te publiceren. In bijvoorbeeld Canada geldt de beperking dat gevangenen niet over hun strafzaak mogen publiceren. Ook dat is in Nederland toegestaan. Inkomsten die gedetineerden verkrijgen via de verkoop van hun boek mogen ze – anders dan in de VS – gewoon houden, ook al is dat 1,4 miljoen euro zoals rechter Frank Wieland Willem Holleeder voorspiegelde. Overigens worden inkomsten van een gevangene wel ingehouden bij een eventuele ontnemingsvordering. Het hof bepaalde onlangs dat Willem Holleeder 900.000 euro aan de staat moet betalen. Geld dat hij zegt niet te hebben.
Onduidelijk
Het is onduidelijk waar Wieland dat bedrag van 1,4 miljoen vandaan haalde dat Willem Holleeder zou kunnen verdienen met het schrijven van een boek. Zus Astrid heeft inmiddels alleen al met de verkoop van Judas in Nederland en België 1,8 miljoen euro naar binnen geharkt. Daar komen dan nog de inkomsten voor de vertaal- en filmrechten bij. Zou de rechter denken dat Willem Holleeder minder boeken zal verkopen dan zijn zus?
Dure klokkies
Een gevangene met een fijn pennetje en een goed verhaal kan in Nederland aardig binnenlopen. Genieten van dure klokkies of andere luxe is tijdens detentie echter niet zonder risico’s. Zoals wijlen Martin Kok ook beschreef in zijn boek Kokkie naar aanleiding van een peperdure ring die in half open kamp Groot Bankenbosch van ene Joop Valkenet werd gejat: ‘Die ring is nooit meer gevonden. Blijven toch boeven hè?!’