Demissionair minister Sander Dekker voor Rechtsbescherming wil verdachten van ernstige misdrijven minder vaak vervoeren om het ontsnappingsrisico te verkleinen en de politie-inzet te beperken. Zo moeten ze vaker via een videoverbinding door de rechter worden gehoord. Ook moet het aantal zwaarbeveiligde justitiecomplexen worden uitgebreid. Dat schrijft Dekker maandag in een brief aan de Tweede Kamer.
Onverantwoord
Het vervoer van gedetineerden met ernstige risico’s voor de openbare orde en veiligheid (de zogenoemde BOT-verplaatsingen) is volgens Dekker niet langer verantwoord en moet fors verminderd worden. Door te investeren in extra digitale voorzieningen zoals online zittingen wordt voorkomen dat verdachten tijdens een zitting met elkaar kunnen communiceren.
Vier justitiecomplexen
Ook wil Dekker het aantal zwaarbeveiligde justitiecomplexen uitbreiden. Zo komt in Vlissingen een nieuwe EBI die medio 2028 klaar moet zijn. In Justitieel Complex Schiphol komen extra beveiligde cellen waar gedetineerden tijdens meerdaagse aaneengesloten rechtszittingen kunnen overnachten. Een zwaarbeveiligde zittingslocatie bij PI Lelystad moet de Bunker in Amsterdam-Osdorp vervangen en in PI Vught komt een kwalitatief hoogwaardige videovoorziening en een beveiligde verhoorkamer, zodat de zwaarste criminelen niet meer risicovol vervoerd hoeven te worden, maar vanuit de gevangenis hun rechtszaak kunnen bijwonen.
Risicovolle locaties
De beveiliging en de toename van het vervoer van criminelen van de ‘buitencategorie’ kost niet alleen veel politiecapaciteit, maar zorgt ook voor risicovolle en kwetsbare locaties op de routes in bijvoorbeeld Vught en Amsterdam-Osdorp. Minister Dekker: ‘Het gaat hier om zware criminelen met veel macht en middelen, die bereid zijn om alles te doen om hun illegale praktijken voort te zetten. Dat is een groot gevaar voor onze veiligheid. Deze buitengewone groep gedetineerden vraagt om een buitengewone aanpak.’
Strenger toezicht
Op de kleinschalige gevangenisafdelingen met intensief toezicht (AIT) wordt er strenger toezicht gehouden op gedetineerden dan in reguliere regimes. Ze hebben een eigen dagprogramma waardoor ze geen contact hebben met gedetineerden van andere afdelingen. Naast de AIT’s die in 2020 geopend zijn in Leeuwarden en begin 2021 in Krimpen aan den IJssel, opent medio 2022 de derde AIT in Alphen aan den Rijn.
Naast de vier justitiële complexen (Lelystad, Schiphol, Vlissingen en Vught) waar zware, vluchtgevaarlijke criminelen kunnen worden gedetineerd én berecht, moet ook de regelgeving in het gevangeniswezen, advocatuur en rechtsgang worden aangepast, zoals strengere detentieregimes, beter toezicht op de advocatuur, en meer digitale zittingen om gevaarlijke vervoersbewegingen te voorkomen.
Advocatenduo’s
De arrestatie van advocaat Youssef Taghi in de EBI is volgens de kamerbrief een signaal dat ook advocaten betrokken kunnen raken bij ‘ondermijnende activiteiten’. De minister wil daarom dat advocaten voortaan alleen nog in duo’s gedetineerden in de EBI bezoeken. Verder wordt het toezicht op de advocatuur versterkt. Het toezicht gaat van de lokale deken naar een centraal orgaan.
Het ministerie van Justitie en Veiligheid onderzoekt de komende maanden de haalbaarheid en betaalbaarheid van de plannen van minister Dekker. In het voorjaar 2022 zal hierover een beslissing worden genomen.
Lees ook: