De man die is veroordeeld voor de moord op de Puttense Christel Ambrosius is onschuldig. Dat schrijft hoogleraar wetenschapsfilosofie Ton Derksen in zijn nieuwe boek ‘Dubbel gedwaald’. Komt de beruchte “sleeptheorie” over het sperma weer in beeld?

Door @Wim van de Pol

Op 9 januari 1994 is de 23-jarige Christel Ambrosius vermoord en verkracht. Twee Puttense mannen, Wilco Viets en Herman du Bois, hebben jarenlang onterecht vastgezeten in de zaak, maar werden in 2002 vrijgesproken. Ron P. is uiteindelijk voor de moord in 2013 veroordeeld tot 15 jaar en 6 maanden. Hij kwam in 2008 door een dna-match in beeld. De recherche kwam in de dna-databank bij hem uit omdat hij in 2005 werd veroordeeld voor het mishandelen van zijn vriendin, en daarom verplicht dna moest afstaan.

Dijbeen

De theorie van Derksen concentreert zich op het dna-bewijs tegen P.. Op het dijbeen van Christel Ambrosius zijn zaadcellen van P. gevonden, vermengd met vaginaal vocht. Op het dijbeen was een vlek van enige centimeters doorsnee waar dat dna en het lichaamsvocht van het meisje inzat maar waar ook nog dna van een onbekende man in was vermengd. Dat dna was vrijwel zeker niet afkomstig van sperma.

Bijzonder is dat dit dna, in twee haren, ook in de hals en op de trui van het slachtoffer zijn gevonden.

Scheiden

Wat er niet is gevonden is zaadvocht van Ron P.. Dat is heel opmerkelijk omdat na een zaadlozing vrijwel direct zaadcellen en zaadvocht zich van elkaar scheiden. Het zaadvocht loopt weg. Dus als Ron P. Christel Ambrosius op die zondag heeft verkracht dan zou er ook zaadvocht van P. moeten zijn gevonden, in, op of bij haar lichaam.

Cruciaal bewijs

De aanwezigheid van de zaadcellen was voor het gerechtshof niettemin het cruciale bewijs dat P. de dader was. Het gerechtshof onderkende wel dat er geen spoor was van zaadvocht, maar is ervan uit gegaan dat de forensische opsporing daar niet heel erg goed naar heeft gezocht.

Derksen toont aan dat ie niet zo is. Er is wel degelijk heel goed gezocht naar zaadvocht, kennelijk vonden ook de forensisch rechercheurs de afwezigheid ervan vreemd.

Manco

Derksen signaleert echter een nog belangrijker manco in de redenering van het gerechtshof.

En dat is dat de afwezigheid van zaadvocht niet aantoont dat dit er wel moet zijn geweest.

Het ziet er volgens Derksen naar uit dat er inderdaad geen zaadvocht was op het been van Christel Ambrosius omdat dit al eerder uit haar lichaam was gelopen. Bijvoorbeeld omdat ze een dag eerder seks had gehad met Ron P..

Sleeptheorie

Door het boek van Derksen komt de zogeheten “sleeptheorie” ironisch genoeg weer in beeld. Wilco Viets en Herman du Bois werden ondanks de afwezigheid van hun sperma toch veroordeeld. De zaadcellen op het dijbeen van het meisje zouden volgens justitie na de verkrachting naar buiten zijn gesleept en afkomstig zijn van een eerder seksueel contact.

Zou dat Ron P. zijn geweest?

Geheime seksuele relatie

Ron P. heeft altijd volgehouden dat hij en Christel enkele maanden lang een geheime seksuele relatie hadden en dat hij de avond voor de moord nog seks met haar heeft gehad. Een dergelijke relatie zou ook passen in het beeld van de seksueel zeer avontuurlijk ingestelde Ambrosius. Getuigen hebben hierover pas 14 jaar na het delict verklaard.

Irrationele overwegingen

Ron P. is niet geloofd door het gerechtshof. Volgens Derksen komt dat ook omdat er een zware verdenking lag in de zaak van Anneke van der Stap. P. is in 2015 veroordeeld voor doodslag op Anneke van der Stap (in juli 2005). Derksen schrijft dat het beeld en de overtuiging over P. als moordenaar door de optelling van beide zaken is versterkt. Ook rechters zijn niet ongevoelig voor irrationele overwegingen.

In een interview met NRC zegt Derksen dat ook hij nooit aan de zaak P. begonnen was als hij in het begin geweten had dat er ook de zware verdenking in de Zaak Van der Stap was.

In een eerder boek stelde Derksen dat het niet erg is dat politie en justitie fouten maken. Ernstiger is het als die fouten nadien niet worden hersteld. Derksen heeft grote kritiek op de huidige herzieningsprocedure bij de Hoge Raad.

Als Derksen gelijk heeft loopt de echte moordenaar van Christel Ambrosius – de man met het ongeïdentificeerde dna – misschien ook vrij rond.