Het Amerikaanse ministerie van Justitie heeft vrijdag naar buiten gebracht dat er een nieuw en zeer groot strafrechtelijk onderzoek loopt tegen het Mexicaanse Sinaloa-kartel. Vrijdag maakte het ministerie bekend dat het de grootschalige productie en smokkel van het zeer verslavende opiaat fentanyl door het kartel wil bestrijden. Onder de personen die zijn gedagvaard zijn de zonen van de voormalige drugsbaron Joaquin “El Chapo” Guzman, die zelf al een levenslange straf uitzit in de Verenigde Staten. Opmerkelijk is dat ook Chinese leveranciers van grondstoffen voor de drug worden aangepakt.

Zeer zware opiaten

De regering van president Joseph Biden heeft de “fentanyl-epidemie” tot een nationale prioriteit verklaard. In de VS stierven in 2021 bijna 107.000 Amerikanen aan een overdosis drugs, een recordaantal. De meeste slachtoffers vielen door zeer zware opiaten als fentanyl. Die stof is een synthetisch opiaat dat vele malen zwaarder is dan morfine of heroïne. In zuivere vorm kunnen enkele milligrammen die op de huid worden aangebracht al dodelijk zijn. Met name in grote steden loopt de problematiek uit de hand, niet alleen onder minderheden. Amerikanen uit allerlei milieus raken verslaafd aan pijnstillers als oxycodon en vervallen dan uiteindelijk naar gebruik van illegaal aan de man gebracht fentanyl.

Marihuana

Het Sinaloa-kartel had tot voor kort marihuana-import naar de Verenigde Staten als meest winstgevende inkomstenbron, aangevuld met smokkel van cocaïne en crystal meth. Door de legalisering van wiet in steeds meer Amerikaanse staten en de stabilisering van de markt (in de Verenigde Staten) van cocaïne en meth leggen criminele organisaties als het Sinaloa-kartel zich steeds meer toe op het importeren van opiaten als fentanyl, omdat die markt sterk groeit.

Ruimte

Onder voorgaande presidenten kreeg het netwerk van Sinaloa veel ruimte, ten koste van andere criminele organisaties als Los Zetas. Zowel de DEA als de Mexicaanse regering lieten het kartel relatief met rust. Dat is sinds de jacht op, en aanhouding van, El Chapo voorbij. In februari veroordeelde een jury in de Verenigde Staten een voormalige minister die in Mexico aan het hoofd stond van de bestrijding van de drugskartels.

400%

Fentanyl wordt in Mexico in illegale laboratoria gemaakt met grondstoffen die vooral uit China worden aangevoerd.

De inbeslagnames van fentanyl door de Amerikaanse douane en grensbewaking zijn sinds 2019 met meer dan 400% toegenomen. Het grootste deel van de fentanyl die in de Verenigde Staten wordt verhandeld, is afkomstig van het Sinaloa-kartel, zegt de Drug Enforcement Administration.

Chapitos

De verdachten die nu worden gezocht zijn deels Mexicanen maar ook vijf Chinese en Guatemalteekse burgers. Twee Chinese bedrijven zijn gesanctioneerd door het Office of Foreign Assets Control van het Amerikaanse ministerie van Financiën. Ze mogen geen zaken meer doen met Amerikanen en hun bezit en tegoeden in de Verenigde Staten worden bevroren.

De drie zonen van El Chapo Guzmán (Los Chapitos) zijn ook aangeklaagd: Ovidio Guzmán López (foto links), Jesús Alfredo Guzmán Salazar en Iván Archivaldo Guzmán Sálazar (foto boven rechts). Van de drie zit Guzmán López al in voorlopige hechtenis in Mexico, nadat hij in januari werd gearresteerd.

Voor de arrestatie van de voortvluchtige zonen van Guzmán krijgt de tipgever 5 miljoen dollar per persoon als beloning. Er lopen in de Verenigde Staten nog andere onderzoeken naar de Chapitos. Ook in februari werd een kopstuk van het kartel aangehouden.

De man die na El Chapo als de leider van Sinaloa werd gezien is Ismael “El Mayo” Zambada. Zambada is voortvluchtig en leeft waarschijnlijk ondergedoken in de bergen in Mexico. Mogelijk verkeert hij in slechte gezondheid.

China

Minister van Justitie Merrick Garland, en het hoofd van de Drug Enforcement Administration (DEA) Anne Milgram maakten met andere aanklagers bekend dat er nu in drie districten onderzoeken lopen om het wereldwijde fentanyl-netwerk van het kartel uit te schakelen, in New York, Illinois en Washington, D.C.

De regering Biden voert diplomatieke druk uit op China, en ook op andere landen, om de handel in drugsprecursoren aan banden te leggen. De banden tussen de Verenigde Staten en China zijn overigens al bar slecht.

Volgens de DEA strekt het fentanyl-onderzoek zich nu uit over verschillende landen buiten de Verenigde Staten en Mexico: Australië, Oostenrijk, China, Colombia, Costa Rica, Griekenland, Guatemala, en Panama.

In Europa is fentanyl nauwelijks aanwezig, er wordt jaarlijks slechts enkele tientallen kilo’s in beslag genomen. Recent eiste het Openbaar Ministerie tegen een verdachte 4,5 jaar cel voor het verkopen van 1,5 kilo fentanyl.