Forse toename drugsdumpingen, zorgen over waterverontreiniging

Het aantal drugsdumpingen in West-Brabant neemt sterk toe. Volgens de politie zijn er de eerste vijf maanden van 2023 al meer drugsdumpingen dan in heel 2022: 31 nu tegen 22 vorig jaar. Ook in onder meer Zuid-Holland en Noord-Nederland is een toename te zien. Dat schrijft BN DeStem.

(Beeld: een grote drugsdumping in Neerkant, gemeente Deurne. Hier werden duizenden liters drugsafval uit een amfetaminelab in de natuur geloodst)

Nieuw dieptepunt was de dumping van 381 jerrycans met drugsafval in Achtmaal (gemeente Zundert) op 22 mei. Daarbij was sprake van bodemverontreiniging en het oppervlaktewater door lekkende vaten.

Extra controles

De politie en Waterschap Brabantse Delta maken zich grote zorgen over de plotselinge, sterke toename. Het waterschap wil proeven gaan doen met ‘het beter meten op verontreiniging in het water’. Daarbij moet vooral gedacht worden aan extra controles bij rioolwaterzuiveringen om niet alleen milieuschade te voorkomen, maar ook om de pakkans te vergroten. Er worden immers zelden verdachten van drugsdumpingen opgepakt. Hoe dat monitoren gebeurt en naar welke stoffen het waterschap dan zoekt, wil een woordvoerder niet zeggen ‘om criminelen niet wijzer te maken’.

Zoutzuur

Het is al verschillende keren gebeurt dat door geloosde drugschemicaliën, zoals zoutzuur en andere bijtende of giftige stoffen, alle reinigende micro-organismen in een waterzuivering doodgingen en de installatie stil kwam te liggen. Dat gebeurde onder meer in Baarle-Nassau, waar het chemische spoor in de riolering leidde naar de vondst van een groot amfetaminelab, in januari 2017.

200 meter diepte

Het is nog niet voorgeko­men dat chemicaliën in de buurt van een drinkwater­bron dreigden te komen. Volgens woordvoerder Peter Hiemstra van Brabant Water zijn drinkwaterbronnen goed beschermd tegen vervuiling vanaf de oppervlakte: ‘De meeste van de 500 drinkwaterbronnen in Brabant liggen zo diep, circa 200 meter, dat verschillende aardlagen, vaak klei, ervoor zorgen dat gedumpte chemicaliën niet bij de bron kunnen komen.’

Gekraakte chats

De sterke toename van het aantal drugsdumpingen is volgens BN DeStem vooral opmerkelijk omdat de afgelopen jaren juist veel minder illegale lozingen werden ontdekt. Zo waren in 2018 in heel Noord-Brabant nog 109 dumpingen tegen 29 dumpingen in 2022. Hoewel de opsporingsdiensten de afgelopen jaren door gekraakte pgp-toestellen veel drugslabs hebben opgerold en kopstukken vastzitten, blijft Nederland de grootste producent van synthetische drugs als xtc en amfetamine, met Brabant als aloude productiecentrum.

Epicentrum

Dit jaar ontmantelde de recherche samen met de Landelijke Faciliteit Ontmantelen (LFO) al negen drugslabs tegen veertien vorig jaar. Doordat Brabant nog steeds het epicentrum qua productie is, is het aantal dumpingen hier ook het grootst. Veel drugsproducenten rijden liever niet heel lang rond met chemisch afval om de pakkans te verkleinen.

Drugsput

De politie ontdekte ongeveer twee jaar geleden nóg een nieuwe trend. Steeds meer drugscriminelen lozen chemicaliën ongezien op riool en oppervlaktewater of direct in de bodem, zoals gebeurde bij een drugsput in Halsteren, bij Bergen op Zoom in april 2020. In een bosgebied werden tot op een diepte van zes meter chemicaliën gevonden. Het opruimen van de drugsput koste miljoenen euro’s. Ook in Neerkant en Someren vonden soortgelijke megalozingen plaats en moest de bodem gesaneerd worden. In Someren was tevens sprake van een drugsput in de natuur.

‘Op volle toeren’

Of de huidige trend van drugsdumpingen doorzet en wat dat zegt over de stand van zaken in de drugsindustrie, moet nog blijken. De eerste analyses van de politie zijn echter niet optimistisch. Politiewoordvoerder Eric Passchier: ‘Het heeft er alle schijn van dat de drugsproductie weer op volle toeren draait. Er wordt meer chemisch drugsafval open en bloot gedumpt en in het ergste scenario dus ook onzichtbaar. Dan hebben we als samenleving een ernstig probleem.’