Op het ministerie van Justitie en Veiligheid lijkt men te doen wat men moet doen: wetten maken die criminaliteit proberen tegen te gaan. Het woord proberen is hier van belang. Nu gaat men het “proberen” met strafbaar stellen van rijden met een verborgen ruimtes in de auto.

Door @Wim van de Pol

De nieuwe maatregel is er één uit de categorie Uithalerswet – die het strafbaar stelt om op een haventerrein te zijn (waar rechters niet zo tevreden over lijken).

Het is zo’n wetswijziging of maatregel waar niemand tegen kan zijn: stom, dat we daar niet eerder aan hebben gedacht. Je hoort het de ambtenaar – of de VVD-politicus – al zeggen (terzijde: zou de liberale minister het ook een goed idee vinden om verborgen ruimtes in woningen te verbieden?).

Kortom, opnieuw zo’n wetswijziging die helemaal niet helpt tegen georganiseerde criminaliteit.

Calculeer even mee: maximaal een jaar cel krijg je ervoor. Hoeveel criminelen met een rijbewijs, die flink kunnen verdienen door ritjes te maken in een auto met verborgen ruimte, zullen zich hierdoor laten afschrikken? Bij de meeste is in de calculatie allang de mogelijkheid van een paar jaar cel ingeruimd: namelijk voor de wapens, het geld of de drugs waarmee wordt gereden. Los van het risico van extra tijd voor lidmaatschap van een criminele organisatie of nog andere feiten. Iets vergelijkbaars geldt voor de malafide garagehouder en voor de uithalers in de Rotterdamse haven.

Met een Kalasjnikov over straat lopen en een pand beschieten is al heel lang verboden.

Uit een recent rapport blijkt dat de Nederlandse samenleving er niet in slaagt jongeren op het rechte pad te houden, en uit de klauwen van georganiseerde misdaad. Zeer snel lijken jongens te vervallen in zware delicten als panden beschieten, of zelfs incasso’s of liquidaties. In de media breed uitgemeten levenslange of decennialange straffen weerhouden hen kennelijk helemaal niet. Strenger straffen, of steeds meer strafbaar stellen, het helpt helemaal niet (zo blijkt ook steeds weer uit onderzoek).

Dus waarom nu weer een maatregel over verborgen ruimtes?

De politie wilde het graag. Want de politie heeft als taak zoveel mogelijk personen op te bergen voor strafbare feiten, dat is begrijpelijk. Maar op Justitie is de missie toch breder? Minister en ambtenaren moeten toch zien dat gericht beleid op jeugdigen misschien wel helpt maar dit soort maatregelen niet?

Het gaat er ook niet om dat het helpt, kennelijk. In een toelichting van het ministerie vinden we de redengeving voor de maatregel over verborgen ruimtes:

vanwege de corrumperende werking die hiervan richting de samenleving uitgaat en om een strafrechtelijke norm te stellen.

Het gaat niet om concrete bestrijding van criminaliteit maar om ‘corrumperende werking tegengaan’. Het gaat niet om handhaving van kraakheldere wettelijke regels uit Strafrecht over drugs- en wapenhandel.

Het gaat om “norm stellen”. Normen dus.

Normen die binnen het rijksbestuur en de handhaving niet zo precies worden nageleefd, zoals over het verzwijgen van de bonnetjesdeal van Teeven, het lekken uit politiedossiers naar kranten, het niet aanpakken van tractors op snelwegen, ambtelijke stukken over de Toeslagenaffaire wegmoffelen, jokken over de hack van Sky ECC.

Op het ministerie van Justitie en Veiligheid acteert men voor de bühne. In plaats van wetten te handhaven maakt men nieuwe wetten om misdaad te bestrijden. Justitie wil een mooi rapportcijfer voor goed gedrag en maakt wetten die niet helpen. Kijken naar “what works” is er niet bij.