Met het vonnis in de zaak F. van vorige week is de strijd over het gebruik van de in Canada gekraakte pgp-berichten nog niet gestreden. In de cokezaak tegen Amsterdammer Muhammed S. en medeverdachten heeft de rechtbank Amsterdam dezelfde hete aardappel op het bord.
Door Wim van de Pol
Allereerst bleek dinsdagmiddag dat de voorzitter van de rechtbank zich recent heeft teruggetrokken van de zaak, onder druk van de advocaten van de verdachten, omdat hij ook lid was van de rechtbank die het vonnis velde in de zaak tegen F. en veel onderzoekswensen over pgp-berichten van de hand wees.
Medeverdachten van Muhammed S. zijn Urker visser Leen R. en Noord-Hollander Ferry B.. Ze staan alledrie terecht in de zaak van de 261 kilo waarin vorige maand al een aantal Urker verdachten terechtstonden (de uitspraak volgt in mei).
Ter tafel
Pleidooien en rechtsvragen die advocaat Inez Weski naar voren bracht over de rechtmatigheid van het gebruik van, en het zoeken in, de zogeheten Ennetcom-pgp-berichten mag de rechtbank eerder met een grote zwaai van tafel hebben geveegd, de advocaten Christian Flokstra en Leon van Kleef brengen evengoed weer op tafel.
Een heel belangrijke kwestie is of de recherche bij het zoeken in de pgp-berichten steeds goed in de gaten is gehouden door een rechter.
Vragen
Flokstra benadrukte met name dat hij vindt dat alles wat in Canada is gebeurd om de pgp-berichten te pakken te krijgen en ook het zoeken naar berichten en gebruikers in Nederland ook in de zaken van R., B. en S. nu ter beoordeling van deze rechtbank moet komen.
Officier van justitie Koos Plooij vindt dat niet. In zijn ogen moet de verdediging vragen formuleren die dezelfde rechter-commissaris als in de zaak van F. dan kan beoordelen en beantwoorden. Flokstra wil dat op zijn beurt niet. Hij vroeg de rechtbank om voor de duidelijkheid gewoon alle relevante stukken uit de zaak van “Noffel” F. maar te voegen. Als de rechtbank daar niet voor kiest zullen een politie-teamleider en iemand van het NFI gehoord moeten worden, zo vindt hij.
Knopen doorhakken
De rechtbank zal in beide scenario’s dik in het pgp-vraagstuk moeten gaan duiken. Ze zei al door de nieuwe samenstelling niet vandaag tot een beslissing te kunnen komen. Hoe dan ook zal ook deze rechtbank weer een aantal principiële knopen moeten doorhakken.
Flokstra suggereerde dat als hij de relevante stukken uit het dossier van F. zou kunnen lezen veel vragen al beantwoord zullen zijn. Maar waarschijnlijker is dat er nog wel een paar extra vragen uit de hoge hoed zullen komen.
Een greep
Over de omgang met geheime advocatengesprekken door de politie zei Flokstra al: ‘daar schrikken wij van’.
Van Kleef wees erop dat er pgp-berichten (die van zijn cliënt zouden zijn) zijn opgedoken waarvan onduidelijk is hoe de politie die te pakken heeft gekregen. En ook dat er geen enkel zicht is op de volledigheid van de communicatie die nu in het dossier zit, ‘het is een greep’. Flokstra zei:
Het lijkt erop alsof de politie heeft gezegd: we pakken gewoon alle communicatie en dan gaan we zoeken. En dat is de omgekeerde wereld. Wij hebben hier een systeem van eerst een verdenking en dan onderzoek ernaar uitvoeren.
En zo is de stelling van F.’s advocaat Weski dat de politie een sleepnet heeft gehanteerd weer terug in de rechtszaal, in een ander jasje. Advocaat Leon van Kleef zei: ‘kan de politie binnenkort gaan zoeken in de e-mail van alle Microsoft gebruikers in Nederland?’
De rechtbank besluit binnen enkele weken hoe zij het onderzoek naar de pgp-berichten gaat aanpakken.
Zie eerdere berichten over de zaak: