Kroongetuige: reparatie of in memoriam? (COLUMN)

Zou het kunnen dat in de geschiedenisboekjes komt te staan dat op dinsdagochtend 14 maart 2023 even na tien uur de wrakke koets van de kroongetuigeregeling feitelijk tot stilstand kwam? De advocaten hebben de verdediging van Nabil B. neergelegd, zo bleek. Kroongetuige Nabil B. staat alleen: zonder advocaat en zonder vertrouwen en adequate beveiliging voor zijn familie van het Openbaar Ministerie (zo bleek al eerder uit het rapport van het OVV). Zal er nu ooit nog iemand kroongetuige willen worden?

Door @Wim van de Pol

‘Wij zijn persona non grata geworden’, zei één van de voormalige advocaten van Nabil B. – Onno de Jong – twee weken geleden op de persconferentie na de presentatie van de conclusies van het rapport van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OVV). ‘De verhoudingen met het Openbaar Ministerie zijn totaal verstoord.’

Vandaag zei kroongetuige Nabil B. tegen de rechtbank dat hem ‘was medegedeeld’ dat zijn advocaten niet verder wilden.

B. staat nu alleen. Tussen hem en het Openbaar Ministerie was er al geen liefde meer. Dat is de afgelopen weken al vast komen te staan na publicatie van het OVV-rapport.

Keihard

Uit dat rapport bleek dat het Openbaar Ministerie in de kwestie van Nabil B. de rechtszaak tegen Ridouan Taghi belangrijker had gevonden dan de beveiliging van de familie. Dat ook na twee doden in de omgeving van de kroongetuige zijn familie nog steeds niet goed werd beveiligd. En dat het landelijk parket keihard (voor de rechter) heeft gestreden om zijn vertrouwenspersoon Peter R. de Vries zo ver mogelijk uit de zaak weg te houden.

Ten slotte werd De Vries, net als de familie, beveiliging op het hoogste niveau ontzegd. Geen wonder dat familie en kroongetuige deze week geen vertrouwen meer bleken te hebben in het Openbaar Ministerie.

Enorme moeite

Het is een publiek geheim dat de kroongetuige enorme moeite moest doen om na de moord op zijn advocaat Derk Wiersum in 2019 een nieuwe advocaat te krijgen. Bart Stapert, zijn andere advocaat trad terug (tegen hem heeft de kroongetuige inmiddels een tuchtklacht ingediend, onder meer omdat hij tegenover het Openbaar Ministerie zijn geheimhoudingsplicht over Nabil B. zou hebben geschonden)

Alle aangezochte advocaten durfden of wilden de klus niet aan. Een advocaat die uiteindelijk gevonden werd voldeed niet (hij is inmiddels na tuchtklachten van het tableau geschrapt).

Pas toen Peter R. de Vries in 2020 in de arena trad om vertrouwenspersoon van Nabil B. te worden vond B. advocaten: Peter Schouten en Onno de Jong.

Door het hoofd

Onder verantwoordelijkheid van het Openbaar Ministerie lekte de naam van de advocaat van de familie van de kroongetuige (Royce de Vries) in 2021 via De Telegraaf naar buiten (De Vries trok zich terug).

Enkele maanden later werd Royce’ vader Peter R. de Vries door het hoofd geschoten doordat adequate beveiliging voor De Vries door het Openbaar Ministerie niet tot stand bleek te kunnen worden gebracht.

Vierde dode

De familie van de kroongetuige sprak deze week de vrees uit dat er een vierde dode in het Marengo-proces zal vallen. De advocaten van de kroongetuige zijn nu teruggetreden.

Er is natuurlijk een kans dat er alsnog een advocaat voor kroongetuige B. gevonden zal worden. Wie durft het aan?

De animo zal er niet groter op zijn geworden, als de laatste advocaten – die alleen met hulp van Peter R. de Vries gevonden werden – zich ten opzichte van het Openbaar Ministerie zich tot ‘persona non grata’ verklaren en de verdediging opgeven.

De kroongetuige kreeg drie doden in zijn naaste omgeving te verduren en hij staat nu zonder advocaten. Afgaande op de inhoud van het OVV-rapport lijkt het uitgesloten dat zijn familie nog vertrouwen heeft in het Openbaar Ministerie wat betreft de beveiliging.

Hoger beroep?

Zal Nabil B., nadat hij volgend jaar is vrijgekomen, zich nog iets gelegen laten liggen aan het Openbaar Ministerie? Het Openbaar Ministerie dat hem opnieuw zal willen laten opdraven als getuige in het hoger beroep van Marengo? Zal hij daar nog gaan verschijnen, na de vertrouwensbreuk en zijn al opgezegde beveiligingsdeal?

Minister Dilan Yesilgöz van Justitie (VVD) en het Openbaar Ministerie doen alsof er niks aan de hand is en werken volop door naar de volgende deal met een kroongetuige.

Het lijkt er zelfs op dat het Openbaar Ministerie van mening is dat hier niet de kroongetuige-regeling maar kroongetuige Nabil B. het probleem is.

Heeft er nog iemand voldoende vertrouwen om aan boord te stappen van de slecht beveiligde waggie van het Openbaar Ministerie? Of het is het een total loss?