Dinsdagmiddag heeft de rechtbank Zeeland-West Brabant in Breda de voorlopige hechtenis van alle verdachten in de grote Vlissingse cocaïnezaak “Bruno” geschorst. De rechtbank vindt dat de einduitspraak te lang op zich zal laten wachten. Naar verwachting wordt dat op zijn vroegst halverwege 2022. Woensdag zijn drie verdachten in de grootste heroïnevangst ooit in Nederland (1,5 ton) op vrije voeten gesteld.

Door @Wim van de Pol

Justitie heeft eerder geschetst dat er in Vlissingen drie grote netwerken bezig waren met binnenbrengen van cocaïne. Het gehele project naar die zaken heet “Portunus”. Het onderzoek Bruno is een van die drie criminele organisaties die justitie ziet.

Recent werd de hechtenis van de eerste groep aangehouden verdachten in een ander deelonderzoek van Portunus geschorst.

Rechtbanken stellen de laatste tijd in grote drugszaken verdachten vaak op vrije voeten voorafgaand aan de einduitspraak als er geen zicht is op een eindvonnis binnen aanvaardbare termijn.

Taxus

Ook in andere grote zaken elders in het land zette de rechters verdachten relatief snel op vrije voeten. Zoals in de grote Rotterdamse cocaïnezaak “Flamenco”. In maart liet de rechtbank in Den Haag medeverdachten van Hagenaar Piet S. vrij die terechtstaan in het zeer grote onderzoek “Taxus”.

Begin april kwamen verdachten op vrije voeten in de cocaïnezaak “Limoen” in Den Haag. Half april stuurde de Amsterdamse rechtbank behalve de Colombiaanse hoofdverdachte iedereen in de zaak van een grote cocaïnewasserij naar huis (onderzoek “Rockdale”). En begin mei kwamen de drie hoofdverdachten in de “Sesamstraat”-zaak (onderzoek “Eufaula”) voorlopig vrij.

Deze week is ook bekend geworden dat alle verdachten in de zaak van vier grote drugslabs in de Utrechtse regio, die speelt voor de Utrechtse rechtbank naar zijn geschorst.

Woensdag maakte de Rotterdamse rechtbank bekend dat de drie verdachten in het onderzoek naar de vondst van 1.500 kilo heroïne, in februari van dit jaar in de Rotterdamse haven, voorlopig vrijkomen.

EncroChat

Achter het zeer lang voortslepen van strafprocessen over drugs ligt een aantal verschillende factoren. Ten eerste heeft de corona-crisis het functioneren van een snelle rechtspleging bemoeilijkt. Anderzijds hebben de successen van de politie in het ontcijferen van communicatie tussen verdachten (zoals van Ennetcom, EncroChat en Sky) een vloed aan voltooide onderzoeken opgeleverd die het strafrechtsysteem moet zien te verwerken. Tegelijk blijft de capaciteit van rechtbanken beperkt.

Advocaat Michel van Stratum doet veel grote drugszaken:

Veel bewijs wordt gevormd door pgp-chats zoals van EncroChat. In de rechtszaken levert dat bewijs voortdurend discussie op en stelt de verdediging daarover, terecht, veel vragen die tot nader onderzoek leiden, wat tijd kost. Rechtbanken proberen met schriftelijke rondes de discussie overzichtelijk te houden, maar ook die correspondentie duurt lang. Ik zie ook dat rechters in de praktijk eerder voorlopige hechtenis schorsen in mega-drugszaken en minder snel in geweldzaken. Daar heeft de samenleving ook minder moeite mee en het leidt niet tot grote maatschappelijke onrust