Verraad: de kern van de Zaak-Holleeder

Op de derde dag van het nog prille proces-Holleeder raakte het gesprek al aan aan het gevoeligste thema. Holleeder slikte tranen weg. De kern van de moordzaak Cor van Hout werd geraakt. En ook de kern van het grote drama: familieverdriet, geld en verraad. Maar verraad door wie?

Door @Wim van de Pol

Vrijdagmiddag kwam de afhandeling van de erfenis van Cor van Hout (vermoord op 24 januari 2003 in Amstelveen) ter sprake, en ook Holleeder’s beroemde ruzie met zijn zus Sonja. Het was maar voor even. In de komende maanden zal deze ruzie en de toedracht rond Cor’s erfenis nog tot op het bot worden gefileerd.

Dit hangijzer gaat ook voor grote emoties in de zaal zorgen, namelijk als Holleeder over een paar weken met zijn zussen wordt geconfronteerd. En misschien gaat het thema wel beslissend zijn in een deel van de rechtszaak: Holleeder’s schuld aan de moord op zijn vriend Cor van Hout.

Het was precies die ruzie van Willem met Sonja, met ijzingwekkend dreigende straattaal van Holleeder, die live op tv werd afgespeeld. Het was deze ruzie die Holleeder definitief tot Nationale Schurk bestempelde, want: hoe durfde hij zijn zusje er zo van langs te geven?

Nooit een vinger

Holleeder schoot even vol nadat hij over zijn zus Sonja de volgende woorden had gesproken:

Aan het eind van de rit heb ik Sonja nooit met een vinger aangeraakt. En tot op de dag van vandaag houd ik nog van haar.

Sonja Holleeder huilde ook toen zij vorig jaar ook optrad als getuige in het Passage-proces. Het onderwerp was hetzelfde. De erfenis van Sonja’s man en Holleeder’s vriend Cor van Hout. Sonja zei:

Geld! Hij wil alleen maar geld! Hij heb gedacht dat is ook zijn insteek om Cor om te leggen, te laten leggen, laat ik het zo zeggen. Hij heb gedacht dat er geld was, een erfenis. (…) Hij zei ik ga hem [Cor] alles afpakken. Hij gaat eraan. (…) Willem heeft Cor laten omleggen omdat hij dacht dat er geld was uit de erfenis. Hij had zich daarop verkeken. Hij dacht dat er erfenis was maar die was er niet meer, daar was hij heel gefrustreerd over. (…) Het enige dat er nog was was mijn huis. Hij riep me naar Amsterdamse bos om het huis af te dragen aan Stanley Hillis. (…) Ik moest de schutter voor de moord op mijn eigen man betalen.

Krokodillentranen

Hier is de kern van de moordzaak op Cor van Hout. Veel ander bewijs dan dergelijke uitlatingen van de zussen Astrid en Sonja (tevens echtgenote van Cor) is er niet. Het gaat om het motief: de erfenis van Cor die Holleeder door de moord op zijn vriend op wilde strijken.

Het motief van de erfenis van Cor is een ijkpunt voor het bewijs in de moordzaak, en ook het voornaamste bewijs.

Ofwel Willem, ofwel Sonja huilde krokodillentranen, maar wie deed dat?

De ruzie

Inmiddels weten we al dat Sonja en Astrid niet de waarheid hebben verteld over de erfenis van Cor. Er was wel geld, nog heel veel geld.

Holleeder zei vrijdag dat die veel besproken ruzie met Sonja was begonnen over het maken van een film over de Heinekenontvoering, iets waar hij was buitengehouden, waarvan hij zegt dat Cor dat niet had gewild, en waar hij dus boos over was. Maar Holleeder zei dat hij nog veel bozer werd over de leugen van Sonja over het geld. De ruzie vond plaats nadat bekend was geworden dat Sonja voor 1,1 miljoen euro een deal met justitie had gemaakt.

Hij zei er toen achter te zijn gekomen dat er dus nog wél geld was. Holleeder zei dat hij razend was omdat hij zich realiseerde dat Sonja misschien nog wel ‘gekkere leugens’ aan het vertellen was:

Gekke leugens, bijvoorbeeld dat ze de Achterdam niet meer had. Om een deal te sluiten. Ik denk daar staat iets tegenover. Ik ging dreigen en doen om erachter te komen wat er nu aan de hand was. Die Achterdam is een rode draad in al mijn ellende. Ik maakte mij druk over die deal omdat ik daardoor dacht dat ik Sonja niet meer kon vertrouwen. Als iemand een deal sluit wordt er altijd gevraagd naar of ze iets weten. En kijk ik had gelijk. (…) Dat ik zo kan schreeuwen maakt mij nog geen psychopaat. Ik ben een jongen van de straat. Zo ben ik opgegroeid.

Hij onderstreepte ook dat het hem in dit gesprek niet om de erfenis van Cor ging en dat dit te horen is op de opname:

Ik zeg in dat gesprek ook: het gaat niet om het geld.

Hij zegt dat hij toen een angstig voorgevoel had over zijn lievelingszusje. Dat ze in ruil voor de deal met justitie, hem ’levenslang zou gaan aansmeren’.

Hun motief voor dit – in zijn ogen – teleurstellende verraad van zijn lievelingszusje: de miljoenen uit Cor’s erfenis – wit – op te kunnen strijken.

Wist Holleeder wel of niet dat er nog miljoenen uit de erfenis van Cor waren?

Bassie

Holleeder zei dat hij allang heeft vastgesteld dat zijn zus Astrid al heel lang is bezig geweest met het geld van haar zwager Cor van Hout. Astrid beschuldigde Willem ervan na de dood op Cor direct dreigend op zoek geweest te zijn naar het geld van Cor. Willem zegt op zijn beurt dat Astrid daarin al de leiding nam voordat Cor in 2003 in Amstelveen van de straat was weggevoerd. Holleeder met stemverheffing:

Bassie Vermeulen [lijfwacht van Cor] werd daar aangehouden met een wapen, bij de liquidatie. Hij zat vast en kreeg direct Rob Meerman [advocaat en vroeger partner van Astrid] op bezoek en die vraagt direct: waar is het geld van Cor? Dat verklaarde Bassie ook tegen de politie. Er zijn ook tapgesprekken over. En dat heeft Astrid geregeld. Begrijp goed: dus dan leg Cor nog op de grond en stuurt zij al Rob Meerman om te vragen waar het geld van Cor is, en dat vind ik een schande.

Geen open doekje

Holleeder kreeg, zacht gezegd, geen open doekje van de uiterst kritisch vragende en wantrouwende rechters. Een van de rechters vroeg hem: ‘waarom maakte u zich nu zo druk om die erfenis?’

Dat deed ik juist niet, zei Holleeder. En daar ligt één van zijn uitdagingen. Hij zal moeten proberen te bewijzen dat hij zich helemaal nooit druk maakte om het geld van Cor, maar enkel om de leugen van zijn zussen hierover.

Holleeder’s versie van het verhaal over de erfenis gaat als volgt.

Dreigen

Hij zegt dat het een leugen is dat hij de dag na de moord begon te dreigen over Cor’s huis in Spanje, zoals de gezusters volhouden. De dag na de moord op Cor van Hout zegt hij ergens buiten een rondje met Sonja te hebben gelopen. Hij vroeg haar: hoe ga je het doen met de erfenis?

Sonja zei dat Cor de Achterdam wilde gaan verkopen, een onderneming die alleen al zwart 75.000 per maand zou hebben opgebracht. Ze zei dat er 1 miljoen aan Cor was betaald en dat er nog 9 miljoen zou volgen.

De voorzitter:

Toch raar als je een kip met gouden eieren verkoopt?

Ja zo heeft zij het aan mij gezegd, dat heb ik letterlijk opgeschreven.

De jongste rechter reageerde:

Wat ik niet snap is dat u kennelijk nog een mogelijkheid ziet om het terug te draaien?

Holleeder zei dat dit niet het geval was:

Ik heb haar alleen geadviseerd om op de Achterdam alles bij het oude te houden omdat de fiscus en justitie er anders op zouden gaan zitten. Je moet in ieder geval niks veranderen, geen andere mensen erop zetten. Als je wil verkopen, verkoop dan de toonderaandelen.

Dat begreep de voorzitter niet, toonderaandelen. Holleeder:

Ja alles stond op toonderaandelen, die waren geregistreerd op de Antillen. (…) Als je dan toch wil verkopen dan moet je niks veranderen en alleen die toonderaandelen verkopen, zei ik, en later anders registeren. (…) Sonja zei dat ze wilde doorgaan met de verkoop.

Later kwam hij nog terug op het motief voor de moord op Van Hout, de erfenis en de toonderaandelen. Het was helemaal niet nodig om die te bemachtigen, aldus Holleeder:

Astrid beweert dat ik achter de Achterdam aanzit. Als ik Cor had doodgeschoten voor de Achterdam had ik daarna naar de boekhouder gegaan en dan was de Achterdam van mij geweest. Die toonderaandelen heb je alleen nodig bij verkoop.

Holleeder zei niet te weten wie die toonderaandelen daadwerkelijk in bezit had.

Testament

Holleeder houdt vol dat Cor aan hem gezegd heeft dat als hem iets zou overkomen Sonja de erfenis zou moeten regelen en wel zo dat in principe alles naar de kinderen zou gaan, terwijl Heineken-ontvoerders Jan Boelaard en Frans Meijer en ook de familie Van Hout bepaalde bedragen zouden krijgen.

Justitie hamert erop dat dit verhaal niet op papier te bevestigen is, en dat Van Hout wel degelijk een testament maakte. Dit is een terugkerend thema. Holleeder stelt steeds dat in de criminele wereld de echte afspraken nooit op papier komen, net de investeringen bij Endstra en Rob Grifhorst.

Er staat niks in dat testament, alleen dat alles voor de kinderen is. De Achterdam staat er niet in, Spanje staat er niet in. Alleen zijn huis in Nigtevecht staat erin omdat dat het enige is dat op zijn naam stond. (…) Ik weet bijvoorbeeld zeker dat Cor wilde dat zijn moeder wat zou krijgen.

‘Wat heb je dan aan testament?’, vroeg officier van justitie Lars Stempher. Holleeder:

Goeie vraag. Misschien omdat Sonja er dan mee kan zwabberen en zeggen zo is het.

Beeld

Het is een rode draad in het hele proces. Over afspraken staat bijna niks op papier, maar het bewijs is ook niet objectief vastgelegd. Het zal vooral gaan om wat de overtuiging van de rechters is over een zee van feiten die op zich niets over zes moorden bewijzen.

Er is een beeld over Willem Holleeder ontstaan. Hij bleef er de afgelopen week op hameren:

Ik heb een naam en die is gecreëerd in de media. (…) Ik ben niet zoals in de media. Ik ben niet zoals mijn zussen zeggen wie ik ben. Ik ben wie ik ben.

Te oordelen naar de reacties in de wandelgangen van de rechtbankbunker van publiek en pers heeft hij nog een lange weg te gaan als hij dat beeld wil bijstellen.

De rechters zouden zich van dat beeld niets aan moeten trekken en zich moeten richten op de kern van het bewijs. Bijvoorbeeld, wie pleegde verraad: Holleeder of zijn zusjes?

Zie de eerdere berichten over de verhoren van Holleeder:

Holleeder: ‘Endstra was niet te begrijpen’

Hierom praat Holleeder over het Heineken-geld

Holleeder: ik had 8 miljoen bij Endstra ingelegd

Holleeder: ‘Astrid zei je moet Cor voor zijn’

Holleeder noemde de naam van de Allesweter niet