Het Openbaar Ministerie is volgens de advocaten van de kroongetuige in het Marengo-proces mede-verantwoordelijk voor de drie doden die zijn gevallen in de omgeving van deze Nabil B.: zijn broer Redouan (2018), zijn advocaat Derk Wiersum (2019) en zijn adviseur Peter R. de Vries (2021). Zij zeiden vrijdag in hun pleidooi dat het Openbaar Ministerie zich ‘moet schamen’ en dat Nabil B. onrechtvaardig is behandeld. De advocaten Onno de Jong en Peter Schouten vroegen de Amsterdamse rechtbank in de beveiligde zaal in Amsterdam-Osdorp om aan B. strafvermindering te geven, en hem in vrijheid te stellen bij het vonnis van de rechtbank dat waarschijnlijk half oktober zal plaatsvinden. 

Door @Wim van de Pol

Nabil B. (35) legde alles bij elkaar 98 verklaringen af over moorden en een criminele organisatie waaraan Ridouan Taghi zou hebben leiding gegeven, en waarin hij zelf ook zegt te hebben meegedraaid.

De advocaten Onno de Jong en Peter Schouten schetsten een droevig stemmend beeld: een kroongetuige die onder de stress van meet af aan hemel en aarde beweegt om betere beveiliging, en tegelijk emotioneel moet verstouwen dat er mede door zijn positie drie doden in zijn naaste omgeving vallen.

De afgelopen jaren is al duidelijk geworden dat de organisatie van de beveiliging van familieleden en adviseurs van de kroongetuige in de jaren na het afsluiten van de deal onder de maat is geweest. De Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OVV) komt hierover in februari met een rapport.

‘Pestgedrag’

Advocaat Peter Schouten leverde scherpe kritiek op het Openbaar Ministerie:

Toen de deal eenmaal was gemaakt, wilden de verantwoordelijke officieren van justitie niet meer naar hem luisteren. Omdat Nabil niet opgaf zijn vinger op de zere plek te leggen en te vechten voor veiligheid van zijn gezins- en familieleden, leidde dit tot pestgedrag van het Openbaar Ministerie naar hem en zijn advocaten. (…) Mede door deze slechte verhoudingen konden de drie doden die, zo meent de verdediging, zijn gevallen als gevolg van het Marengo-proces niet worden voorkomen.

Niet vrijuit spreken

Een praktisch probleem dat Nabil B. hindert bij het verkrijgen van een eerlijk proces is het feit dat hij niet vrijuit kon spreken tegen de rechtbank over problemen rond zijn beveiliging, vinden de advocaten. Want dat is hem nu eenmaal verboden door het Team Getuigenbescherming. De advocaten willen daarom het komende rapport van de OVV wordt aangehecht aan hun pleidooi, en door de rechtbank wordt meegenomen in het oordeel.

Door drukken

Op 14 januari 2017 liet Nabil B. zich in Amsterdam oppakken met een vuurwapen met als doel kroongetuige te worden. Hij legde in het geheim kluisverklaringen af. Hem was beloofd dat die pas zouden worden gebruikt als Ridouan Taghi zou zijn aangehouden (wat pas gebeurde in december 2019).

De advocaten stellen dat het Openbaar Ministerie de ondertekening op 27 december 2017 van de overeenkomst er per se door wilde drukken.

Er werd in november 2017 druk uitgeoefend. Bijvoorbeeld door B. “een concept-overeenkomst” te laten tekenen. Dat was geheel in strijd met de wet omdat de rechter-commissaris de overeenkomst nog niet had getoetst en rechtmatig bevonden.

Paniek

Vlak voordat de overeenkomst getekend zou worden zorgde een schietpartij in Utrecht medio december 2017 voor paniek. Mohamed R., een (latere) medeverdachte en voormalige vriend van Nabil B., raakte gewond. De officier van justitie in Marengo wilde Mohamed R. vervolgen in het Marengo-proces en liet hem in het ziekenhuis aanhouden. Advocaat Peter Schouten zegt dat ze dat deed omdat ze bang was dat R. naar het buitenland zou vluchten. Om hem in de cel te houden moest de officier van justitie aan de rechtbank beloven dat in maart nog geheime belastende stukken aan de rechtbank zouden worden gegeven, de vier kluisverklaringen van de kroongetuige, zo bleek later.

Complete verrassing

Nabil B. was er niet van op de hoogte dat de officier van justitie aan de rechtbank “zijn” stukken in het vooruitzicht had gesteld. Als hij het wel had geweten dan had Nabil B. de overeenkomst niet getekend. Schouten:

Als Nabil niet had getekend dan had het OM de kluisverklaringen niet aan de raadsman van Mohamed R. kunnen verstrekken op 16 maart. Dan had ze in haar hemd gestaan. Dan hadden ze niks gehad om op dat moment Mohamed R. nog langer vast te houden. Had het OM, of zijn raadsman, dit voor 27 december 2017 allemaal netjes aan hem verteld, dan had Nabil niet getekend omdat daarmee de veiligheid van zijn gezin en familie werd geschonden voordat er bescherming was geregeld.

Later vertelde B.’s toenmalige advocaat Derk Wiersum dat dit ook voor hem als een verrassing kwam. De kroongetuige heeft tegen zijn andere raadsman Bart Stapert (tegenwoordig raadsheer bij het hof) inmiddels een tuchtklacht ingediend.

Niet te vermurwen

Toen Nabil B. eenmaal had getekend en zich realiseerde dat zijn familie vanaf 16 maart 2018 ernstig gevaar zou lopen probeerde hij de openbaarmaking van de stukken vergeefs tegen te houden. De officieren van justitie waren niet te vermurwen. Zijn onschuldige broer Redouan werd enige weken later doodgeschoten.

Terwijl de familie en Nabil B. waarschuwden over incidenten en dreiging trokken de officieren zich daar ook na die moord te weinig van aan, zeggen de advocaten van Nabil B..

‘Diep treurig’

In mei 2021 was er hevig conflict gaande tussen het Openbaar Ministerie en Nabil B. over de in zijn ogen ontoereikende beveiliging van zijn partner. B. was ziek en staakte daardoor tijdelijk zijn medewerking als kroongetuige, zei Peter Schouten.

Hij zei het ‘diep treurig’ te vinden dat op 26 mei 2021 vanuit het Openbaar Ministerie de naam van de nieuwe advocaat van de familieleden van B. is gelekt naar Telegraaf-journalist John van den Heuvel. Op die dag maakte Van den Heuvel de naam van die advocaat bekend in een videogesprek op de site van De Telegraaf. Het was Royce de Vries, de zoon van Peter R.. Schouten:

Peter was furieus dat juist het Openbaar Ministerie, de hoeder van de rechtsstaat, overging tot een stap als deze. Het voelde voor hem als puur verraad en ondermijning van de verdediging van Nabil.

De Vries schreef in een app hierover: ‘Het zegt alles hoe vuil het spel wordt gespeeld.’ In een app aan een contact bij de politie appte De Vries:

Je hebt niet overdreven toen je verleden week zei dat het OM alles zou lekken… dieptepunt is wel dat jullie de naam van mijn zoon lekken aan Van den Heuvel en deze dat zonder wederhoor klakkeloos prijsgeeft in een interview op de Telegraaf-site… misdadig.

Volgens Schouten weigerde de voorzitter van het College van Procureurs-Generaal van het Openbaar Ministerie de verantwoordelijkheid voor dit informatielek te nemen.

En de familie van B. moest op zoek naar een andere advocaat. De Telegraaf trof later een schikking met de familie De Vries.

Neerschieten

Volgens de advocaten van Nabil B. probeerde het Openbaar Ministerie telkens actief te voorkomen dat Peter R. De Vries vertrouwenspersoon werd.

Er zijn vier juridische procedures gevoerd om De Vries als vertrouwenspersoon te mogen inschakelen. Uiteindelijk is Nabil B. in alle vier in het gelijk gesteld. Eén dag voor het neerschieten van De Vries was de laatste beslissing, op 5 juli 2021, over toestaan van ‘gepriviligieerde’ bezoeken van De Vries aan B..

Terwijl De Vries zwaargewond in het ziekenhuis lag besloot het Openbaar Ministerie in appel te gaan tegen deze beslissing.

Obstructie

De advocaten schetsen een beeld van een Openbaar Ministerie dat stelselmatig obstructie pleegde ten opzichte van de kroongetuige en diens naasten.

Zo stelde een advocaat van de Staat in een procedure dat de familie geen vrijheid zou hebben om zelf een advocaat naar eigen keuze te kiezen.

Schouten: ‘Toen de familie van de kroongetuige eindelijk weer een advocaat hadden weten te vinden, werd deze naam in de wandelgangen van het OM gelekt.’

Voorbeeldig

Nabil B. heeft zijn werk volgens de advocaten van de kroongetuige voorbeeldig gedaan. Hij heeft verklaringen afgelegd die volgens hen na verificatieonderzoek overeind bleven staan. Schouten:

Wie had ooit gedacht dat de mensen die in hetzelfde team van Nabil horen te zitten zo kil en vijandig zouden staan tegenover deze kroongetuige. (…) Zij hadden allemaal hetzelfde doel: het strafproces tegen Ridouan Taghi en zijn medeverdachten tot een goed einde brengen. Na zes jaar Marengo verloor Nabil het vertrouwen in de rechtvaardigheid van het systeem.

Strafeis

De strafeis tegen B. zou met 50% worden gereduceerd en teruggebracht naar 12 jaar, uiteindelijk eiste het Openbaar Ministerie 10 jaar cel. De advocaten vinden dat B. korting is toegezegd. Onder meer dat hij onder de “oude” regeling voor voorlopige invrijheidstelling zou vallen en dat hem compensatietijd was beloofd omdat detentiefasering (b.v. weekendverloven) in zijn geval praktisch niet uitvoerbaar waren. Nabil B. moet, anders dan andere gedetineerden, in bijna complete isolatie zijn tijd doorbrengen, wat zijn advocaten ‘onmenselijk’ noemen.

Advocaat Onno de Jong stelde dat Nabil B. niet voor medeplegen maar voor medeplichtigheid aan moord moet worden veroordeeld, waardoor hem een lichtere straf toekomt.

Alles bijeengenomen menen de advocaten dat B. bij vonnis in oktober op vrije voeten moet komen en op een geheime locatie een nieuw leven moet kunnen beginnen. Nabil B. zit in oktober ongeveer 6,5 jaar vast.

Zie ook:

‘Nabil B. niet schuldig aan medeplegen moord’

Advocaat Taghi: ‘Openbaar Ministerie verstrikt in een draaikolk aan cirkelredeneringen’

‘Justitie liet vals proces-verbaal maken over arrestatie kroongetuige’

‘Justitie wees verzoeken om beveiliging broers kroongetuige twee keer af’

Hoe de pgp-telefoon bij de kroongetuige in de cel belandde