Het gerechtshof in Den Bosch wil twee strafzaken tegen ex-motorclubpresident Klaas Otto niet verder behandelen, en heeft die woensdag doorverwezen naar het gerechtshof Den Haag. Otto’s advocaten hadden om de verwijzing verzocht omdat officier van justitie Greetje Bos, die het onderzoek tegen Otto heeft geleid, inmiddels raadsheer is bij het hof in Den Bosch. Het gerechtshof vindt dat iedere schijn van partijdigheid of belangenverstrengeling voorkomen moet worden. De advocaten van Otto hadden voor het gerechtshof gesteld dat (onder meer) onder verantwoordelijkheid van Bos de recherche in het onderzoek ver buiten het boekje is gegaan.

Door @Wim van de Pol

Volgens een intern protocol kan het hof een zaak verwijzen naar een ander gerechtshof als een medewerker op enige manier betrokken is geweest bij een rechtszaak die door het hof wordt behandeld. De advocaat-generaal van het Openbaar Ministerie had in een reactie op dit verzoek ook geconcludeerd dat het verwijzingsverzoek moet worden toegewezen.

Een dergelijke beslissing van een rechtbank of gerechtshof komt hoogst zelden voor.

Zes jaar cel

Otto wordt verdacht van onder andere witwassen, afpersing, bedreiging en mishandeling. De rechtbank in Breda heeft hem voor deze zaken tot ruim zes jaar cel veroordeeld, en in een latere zaak voor het beïnvloeden van getuigen. Het gerechtshof besloot in het voorjaar van 2020 dat Otto onder voorwaarden op vrije voeten mocht komen. Hij werd in weer een andere zaak vrijgesproken van opdracht geven voor zware mishandeling. Voor zijn rol in de verboden No Surrender MC veroordeelde het gerechtshof Leeuwarden Otto in 2022 tot drie jaar cel.

Justitie in Breda doet sinds ongeveer 2010 voortdurend strafrechtelijk onderzoek naar Klaas Otto. In 2013 werd bekend dat Otto president werd van de nieuwe motorclub No Surrender. Hij kwam toen daarover veelvuldig in de publiciteit, onder meer samen met Willem Holleeder.

Kinderbescherming

Advocaten Louis de Leon en Sanne Schuurman deden vorige maand het verzoek aan het gerechtshof om een lijst getuigen te horen. Dat zijn vooral getuigen die aan zouden moeten tonen dat politie en justitie ongeoorloofde methoden hebben gebruikt in de ruim tien jaar onderzoek naar Otto. ‘Het onderzoeksteam heeft namelijk niet slechts eenmalig buiten de lijntjes gekleurd maar heeft veelvuldig het dossier op een dusdanig manier beïnvloed dat er geen enkel eerlijk proces meer heeft kunnen plaatsvinden. In de eerste plaats door het weglaten van ontlastende informatie uit het dossier’, aldus de advocaten. Het hof wees een aantal getuigen, onder wie Greetje Bos, af.

Een voorbeeld van een ontlastende getuige die geheel buiten het dossier is gebleven is een ex-vriendin van Klaas Otto, aldus de advocaten. Zij heeft ontlastend over Otto verklaard en zegt ook door justitie – tegen haar wil – vanaf 2013 bijna twee jaar in een getuigentraject te zijn vastgezet. Als ze niet mee zou werken dreigden medewerkers van justitie en politie haar pasgeboren kind van haar te scheiden en naar de Kinderbescherming te brengen, zegt zij (Crimesite publiceerde eerder over haar relaas).

Aangiften

De advocaten hebben ook een reeks aangiften gedaan tegen rechercheurs die op verschillende manieren de wet zouden hebben overtreden door getuigen te intimideren om te proberen belastende verklaringen tegen Otto te verzamelen. In één geval deed politieman zich (in 2012) voor als lid van een motorclub om een oudere vrouw te intimideren, zodat zij verklaringen tegen Otto zou gaan afleggen. De vrouw kon dat niet en was vijf jaar later nog angstig voor “de organisatie” die de politieman zei te vertegenwoordigen. In 2018 publiceerde Crimesite over dit verhaal op basis van dossierstukken van de afdeling “Werken onder Dekmantel” van de Nationale Politie.

In sommige gevallen heeft justitie erkend dat agenten misstappen hebben begaan, maar de aangiften hebben tot nu toe geen strafrechtelijke gevolgen gehad.

Vertrokken

Binnen het Openbaar Ministerie Zeeland/West-Brabant is gedurende het onderzoek naar Otto tumult ontstaan, dat deels te maken had met de twee officieren van justitie die de vele onderzoeken naar Otto hebben geleid: Greetje Bos en Lucas van Delft. Toen Otto zes jaar cel kreeg voor geweldsdelicten en witwassen waren officieren van justitie Greetje Bos en Lucas van Delft, maar ook hoofdofficier Charles van der Voort, al vertrokken.

De in de wandelgangen door sommige advocaten ook wel als “Greetje AT’je” omschreven Greetje Bos luchtte in 2017 haar hart in de Volkskrant over de in haar ogen veel te softe aanpak van de georganiseerde criminaliteit. Later dat jaar maakte justitie bekend dat zij ernstig door Otto zou worden bedreigd. Hij zou een prijs op haar hoofd hebben gezet om haar te laten doodschieten. De zaak bleef echter ondanks enkele arrestaties duister, en in 2018 seponeerde justitie de kwestie omdat er geen bewijs voor te vinden was. Niet lang daarna vertrok Bos als officier. Ze werkte enige tijd in de gemeentepolitiek als wethouder en is inmiddels raadsheer bij het hof in Den Bosch.

Doodsbedreiging verzonnen

De man die de drijvende kracht was achter de eerste jaren van het onderzoek naar Otto was officier van justitie Lucas van Delft. Hij was onder meer verantwoordelijk voor de infiltratie-actie van de politie op de oudere vrouw die vergeefs werd bedreigd om een verklaring over Otto.

Van Delft werkte ook mee aan de justitiële samenwerking met Thailand die ertoe leidde dat coffeeshophouder Johan van Laarhoven jarenlang in Thailand werd opgesloten. In 2016 werd bekend dat Van Delft zelf verdachte was in een strafrechtelijk onderzoek omdat hij een doodsbedreiging door criminelen bleek te hebben verzonnen. Hij werd uiteindelijk alleen geschorst en gekort in zijn salaris.

Inmiddels werkt Van Delft weer bij het Openbaar Ministerie. Hij is advocaat-generaal in Den Haag.

Vrijwillige basis

Hoofdofficier van justitie in Breda, Charles van der Voort, trad in 2018 (na drie jaar) terug. Dat was formeel op vrijwillige basis. Het College van procureurs-generaal in Den Haag had besloten om samen met de parketleiding van Zeeland/West-Brabant een onderzoek in te stellen naar de cultuur binnen het parket. Inmiddels ligt er een deels geheim rapport over het functioneren van Van der Voort.

Van der Voort beschuldigde in verschillende kranten Otto ervan de ‘Brabantse Holleeder’ te zijn die ’te groot’ was om aan te pakken. In een documentaire op Videoland (uit 2017) beschuldigt hij Otto van liquidaties. Juist over dat laatste heeft de politie de afgelopen tien jaar vergeefs getuigen te laten verklaren. Otto heeft meermalen ontkend zich daarmee te hebben beziggehouden.

Van der Voort werd in 2019 advocaat. De plaatsvervangend hoofdofficier en de directeur bedrijfsvoering in Breda traden in 2018 ook terug.

Wal in de sloot?

Toen het gerechtshof woensdag bekend maakte dat het hoger beroep in de zaak van Klaas Otto naar Den Haag zou verhuizen merkte Klaas Otto op dat hij hiermee misschien ‘van de wal in de sloot zou raken’. Hij vroeg zich af of het gerechtshof Den Haag wel objectief naar zijn zaak zou kunnen kijken omdat de voormalige officier van justitie Lucas van Delft daar inmiddels als advocaat-generaal aan het werk is.

De advocaat-generaal zei Otto gerust te willen stellen, omdat advocaten-generaal overal in het land kunnen optreden en niet speciaal verbonden zijn aan een bepaald gerechtshof.

‘Uw zaak zal in ieder geval niet worden gedaan door Lucas van Delft’, zei advocaat-generaal Gerard Sta.

Naar verwachting zal het hoger beroep van Otto en vier medeverdachten door de verhuizing zeker een jaar vertraging oplopen.

Zie ook:

‘Ze wilden dat ik een verklaring ondertekende dat Klaas Otto een liquidatie had laten plegen’ (#3)

Hoe Klaas Otto achter de plannen voor zijn liquidatie kwam (UPDATE2)